Wysocka przyznaje, że zainspirowała ją wystawa w krakowskim Muzeum AK "Piękna Niepodległa". - Tam pokazane są kobiety zaangażowane rzeczywiście w walkę narodowowyzwoleńczą, m.in. Aleksandra Piłsudska, kobieta, która była w stanie przenieść na sobie 20 kg ładunków wybuchowych - opowiada. - Na terenie naszego województwa dopiero zaczynamy wskrzeszać pamięć o takich kobietach, zidentyfikowano 350 kobiet, które były zaangażowane w powstanie wielkopolskie. Ale budowanie niepodległej to nie tylko walka zbrojna. Ta służba na drugiej linii jest równie ważna, budowanie lazaretów, kuchni polowych, ale też edukacja. Aleksandra Aspis we Włocławku, mając zaledwie 19 lat, założyła pensję dla dziewcząt, narażając się na szykany, kontrole, czy aby nie uczy polskiego. Uczyła. Ale dobrze się maskowała. Anna Krzycka w Żninie założyła "Moją Przyjaciółkę", pismo czytane w całej Polsce. Niezłomna postać. Aniela Potulicka fundowała ochronki, organizowała warsztaty dla kobiet na wsi, majątek - ponad 6 tys. ha, przekazała na KUL, wsparła też bydgoski Szpital Zakaźny. W pierwszym polskim Sejmie było 400 mężczyzn i osiem kobiet. W tym dwie z naszego regionu: Jadwiga Dziubińska i Anna Piasecka.
Wysocka w całej Polsce szukała zdjęć kobiet, o których opowiada. - To było wyzwanie: pomogły archiwa zakonne, biblioteki, uniwersytety. Często to były tylko zdjęcia legitymacyjne. Daria Wojnicka, która zajęła się oprawą graficzną, dokonała cudu, by je opracować.
Wśród 20 kobiet z regionu zaprezentowanych na wystawie są cztery bydgoszczanki. Poznajcie je.
To pierwsza Panna Młoda w "Weselu" Wyspiańskiego. Zagrała ją w 1901 r. Do Bydgoszczy przyjechała jesienią 1920 r. Została pierwszą po zaborach dyrektorką Teatru Miejskiego. Wystawiała sztuki Mickiewicza, Słowackiego, Wyspiańskiego, Żeromskiego, ale też Szekspira. A publiczność domagała się lżejszego repertuaru. Po dwóch latach magistrat wypowiedział jej umowę. Polonia zaprosiła ją do Ameryki. Tam występowała z patriotycznymi przedstawieniami, zakładała kółka dramatyczne przy polskich szkółkach parafialnych w Chicago. Gdy wróciła do kraju, założyła we Lwowie studio aktorskie, po wojnie prowadziła Teatr Ziemi Rzeszowskiej. W 1957 r. jej imieniem nazwano Teatr Miejski w Rzeszowie.
Dziennikarka, współwłaścicielka drukarni, wspólnie z mężem Janem Teską od 1907 r. kierowała redakcją "Dziennika Bydgoskiego". Na wydanie pierwszych numerów przeznaczyła swój posag ślubny - 4 tys. marek. Gdy mąż trafił do więzienia za obrazę władzy, to Wincentyna kierowała wydawnictwem. Gdy wcielono go do niemieckiej armii, sama przez cztery lata wydawała gazetę, za co była represjonowana. Była prezeską Towarzystwa Czytelni dla Kobiet w Bydgoszczy, współtworzyła gniazdo "Sokolic", działała charytatywnie. Po wybuchu powstania wielkopolskiego narażała życie, organizując przeprawy dla ochotników. W 1925 r. została wybrana do rady miasta.
Wierzbicka była bibliotekarką. W międzywojniu - prawą ręką dyrektora Miejskiej Biblioteki, Witolda Bełzy. To dzięki niej w bydgoskim księgozbiorze znalazło się wiele cennych pozycji. W czasie II wojny światowej, z narażeniem życia, ukrywała przed Niemcami w bibliotecznych zakamarkach najcenniejsze pozycje. Książkom poświęciła ponad 40 lat życia. Nie założyła rodziny; jeszcze w latach 60., na emeryturze, społecznie porządkowała zbiory ikonograficzne bydgoskiej biblioteki.
Elegancka, starannie uczesana, na ramionach futrzana narzutka. Studiowała w Berlinie, jako wolna słuchaczka brała udział w wykładach z filozofii i psychologii. Po powrocie do Bydgoszczy, przed I wojną światową uczyła w szkołach dla dziewcząt, a w domu prowadziła tajne nauczanie z polskiego i historii. Po 1920 r. spełniła swoje marzenie - stworzyła w murach dawnego niemieckiego gimnazjum Żeńskie Katolickie Gimnazjum Humanistyczne (dziś VI LO), w którym słychać było język polski. Nigdy nie założyła rodziny, ale wychowała siostrzenicę, późniejszą prawniczkę. Po drugiej wojnie zgłosiła się do współtworzenia szkolnictwa w mieście. Nie przyjęto jej pomocy.
Wystawa jest czynna od wczoraj, można ją obejrzeć w Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury przy pl. Kościeleckich 6. Można ją oglądać przez miesiąc.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze