Z inicjatywy landrata powiatu bydgoskiego Conrada Maxa von Urucha w latach 1891-92 powstaje spółka budowy kolei wąskotorowej dla użytku publicznego i towarowego. Wchodzą do niej właściciele wielkich gospodarstw rolnych, przemysłowcy i kupcy. Chcą przewozić towary i pasażerów z terenów położonych na północ i zachód od Bydgoszczy. Widzą interes w przewozach płodów rolnych, materiałów budowlanych i osób. Do interesu wchodzi również Wschodnioniemieckie Towarzystwo Kolejowe (Ostdeutsche Kleinbachn Aktion Gesellschaft). Powstała firma oparta o samorząd powiatowy i związki komunalne. Razem z pożyczką państwa dysponuje kapitałem 2 088 288 marek niemieckich.
Poniżej pocztówka ,,Koronowo nad Brdą'' wykonana prawdopodobnie na przełomie lat 30. i 40. ubiegłego wieku.
Wiosną 1893 r. w różnych miejscach regionu rozpoczynają się prace budowlane prowadzone jednocześnie na kilku odcinkach. Plany zakładały wybudowanie Bydgoskiej Kolei Powiatowej (Bromberger Kreisbah) o długości ponad 115 km. Szyny o szerokości 600 mm (typ H-80 A. Dekauvilla) i ciężarze 12,5 kg/m kw. łączą Bydgoszcz: na północnym wschodzie z Kozielcem poprzez most w Smukale; na zachód tory prowadziły przez Morzewiec, Kasprowo do Nakła; na północny zachód linię doprowadzono do Wąwelna i Wierzchucina Królewskiego; natomiast na północ przez Tryszczyn, Wtelno, Gościeradz do Koronowa. Żeby kolej doprowadzić do tej ostatniej miejscowości, niezbędne jest pokonanie Brdy między wsią Okole a Koronowem. W tym miejscu rzeka płynie głębokim i szerokim wąwozem. Trzeba więc zbudować most.
Przeprawa została przerzucona nad doliną Brdą na wysokości 18 m od lustra wody. Jej pierwotna długość to 120 m. Autor projektu pozostał nieznany. Jest to most o konstrukcji stalowej, kratownicowej, z jazdą górą, oparty na ażurowych filarach i przęsłach. Konstrukcja ma trzy przęsła posadowione na brzegach na przyczółkach, podparta została na trzech filarach wniesionych na fundamentach ceglano-granitowych. Widok z mostu na dolinę Brdy zapiera dech. Sprawia wrażenie, że wybudowany został nad koronami drzew, które bujnie porastają całą dolinę.
18 maja 1895 r. otwarto linię o długości 24 km od stacji w Bydgoszczy do Koronowa. W czasach świetności stanowiła dla bydgoszczan niebywałą atrakcję turystyczną. Na zdjęciu prawdopodobnie z lat 50. lub 60. ubiegłego wieku widać jak parowóz Tx1112-tw1 ciągnie skład trzech wagonów osobowych ul. Grunwaldzką w Bydgoszczy. Budynki zachowały się do dzisiaj.
Na specjalnych platformach przewożono również kajaki do Koronowa, które po zwodowaniu płynęły do Bydgoszczy. Na zdjęciu z 1935 r. jedna z wycieczek z uczestnikami spływu. Skład prowadzony jest przez wagon motorowy Tw 2 (BKP) z brankardem. Za nim widać wagon osobowy i dwie platformy do przewozu kajaków. Umieszczono na nich 16 sztuk wykonanych z drewna. Na uwagę zasługuje osiołek widoczny w prawym kadrze przy budynku stacji.
Sierpień 1937 r. Kolejka motorowa (,,Lux-Torpeda") wyprodukowana przez Towarzystwo Przemysłowe Zakładów Mechanicznych Lilpop, Rau i Loewenstein, kursująca na trasie Bydgoszcz-Koronowo.
To zdjęcie z okresu krótko przed II wojną światową wykonane na pl. Teatralnym przedstawia kajaki załadowane na wagon tramwajowy - rodzaj specjalnej platformy do ich przewozu. Kajaki spływały Brdą z Koronowa w okolice bydgoskich spichrzy. Następnie ładowane były właśnie na tramwaj i przewożone w okolicę ul. Grunwaldzkiej, by na stacji można było przeładować je na platformy kolejki wąskotorowej.
Regularny ruch pasażerski i towarowy ustał na moście w 1969 r. 1 października uroczyście z Bydgoszczy do Koronowa odjechał ostatni skład. Z tego czasu zachowało się zdjęcie z transparentem ,,Czasy się zmieniają Ciuchcię przeganiają''.
W 1992 r. po moście nad Brdą przejechał ostatni skład towarowy. 1 marca Bydgoska Kolej Powiatowa na trasie do Koronowa przestała oficjalnie istnieć. Prawdopodobnie w późniejszym okresie zdarzały się okazjonalne przejazdy, o których wspominają koronowiacy. Ale brak jednoznacznych informacji na ten temat. W kolejnych latach przeprawa pełniła już tylko funkcję kładki dla pieszych łączącej wsie Okole i Stopkę z Koronowem. Most ulegał degradacji wskutek zaniedbań i kradzieży. Choć szyny na wspomnianym odcinku z czasem rozebrano, tu cały czas były zachowane, dając świadectwo XIX-wiecznej myśli technicznej. Bezpośrednie zagrożenie dla przeprawy przyniosły bezmyślnie wykonane roboty polegające na podwieszeniu rur kanalizacyjnych pod konstrukcją, co doprowadziło do poważnych uszkodzeń sprawnie funkcjonującej drenarki.
W kwietniu 2011 r. (po wiosennych roztopach) doszło do osunięcia ziemi pod zachodnim przyczółkiem. Wejście na most zostało zamknięte. Przez rok szukano pieniędzy i sposobu na zabezpieczenie przeprawy. Osuwisko okazało się poważniejsze niż zakładano, groziło nawet zniszczenie mostu. W latach 2012-14 udało się go wyremontować, pomalować i zabezpieczyć niestabilny gruntu. Usunięto drewniane zniszczone poszycie i historyczne tory kolejowe. Wybudowano dodatkowe barierki zabezpieczające, stare pozostawiając na miejscu. Przedłużono przeprawę od strony zachodniej przez wybudowanie dodatkowej kładki.
15 października 2014 r. uroczyście otwarto drogę rowerowa, która biegnie po wyremontowanym moście. Odcinek trasy od Opławca do Koronowa liczy 20 km. Wykonawca zadbał, by na wymienionym poszyciu mostu pojawiły się dwa symboliczne pasy nawiązujące do torów kolejowych o rozstawie 600 mm.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze