Zaczynamy od kościoła przy ul. Warszawskiej, który do dziś pozostaje siedzibą bydgoskiej parafii ewangelicko-augsburskiej (luterańskiej). Pierwotnie zwany był kościołem Chrystusa. Powstał na terenie dawnego cmentarza bocianowskiego w latach 1896-97. Projekt przygotował Heinrich Seeling - berliński architekt odpowiedzialny też za projekt Teatru Miejskiego czy kościoła przy pl. Kościeleckich. Charakterystycznym elementem budowli jest smukła wieża, niegdyś zwieńczona wysokim hełmem - trwają starania o jego odbudowę.
Po II Wojnie Światowej wiele kościołów ewangelickich przeszło we władanie parafii katolickich. Stało się tak m. in. ze świątynią na Okolu, którą znamy dzisiaj jako kościół św. Wojciecha. Zbudowany w latach 1912-13 przez nieznanego architekta przy ul. Nowogrodzkiej, nieopodal Kanału Bydgoskiego. Powstał nieco później niż kilka pozostałych świątyń ewangelickich w mieście, różni się też od nich wyglądem - łączy cechy barokowe i klasycystyczne.
Obecnie kościół parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa Rzemieślnika. Znajduje się przy ul. Toruńskiej 166, obok cmentarza. Świątynię wybudowano w latach 1904-06, jeszcze zanim okolica trafiła w granice administracyjne Bydgoszczy. Architektem był Ismar Hermann. Kościół został zbudowany w stylu eklektycznym, łączy cechy neogotyckie i neoromańskie. Po II wojnie światowej przeszedł we władanie parafii rzymskokatolickiej.
Obecnie katolicki kościół Miłosierdzia Bożego. Powstawał w tym samym okresie co kościół na Małych Bartodziejach i na Szwederowie - w latach 1904-06. Wybudowany przy ul. Nakielskiej, nieopodal parku nad Kanałem Bydgoskim. Neogotycki. Wnętrze przystosowano do sprawowania liturgii katolickiej, wobec czego jego wystrój sporo się różni od pierwotnego. Nie istnieje również parkowe otoczenie kościoła z wytyczonymi regularnie alejkami i rozległymi trawnikami.
Wybudowany w latach 1910-11 dla podbydgoskiej gminy Łęgnowo. Kościół znajduje się przy ul. Toruńskiej 428, blisko wschodniej granicy Bydgoszczy. Obszar ten należy do miasta dopiero od 1978 r. Architekt świątyni pozostaje nieznany. Budowla jest ceglana, w stylu neogotyckim. Pod opieką katolików od zakończenia II wojny światowej. Dziś siedziba parafii Matki Bożej Królowej Polski.
Kościół ewangelicki zbudowany w latach 1877-92 wg projektu nieznanego architekta. Niewielki budynek z klinkierowej cegły znajduje się przy ul. gen. W. Sikorskiego w Starym Fordonie. Co ciekawe, kościół nie został przejęty przez katolików zaraz po wojnie jak pozostałe świątynie. Stało się to dopiero w 1983 r. Dlaczego? Kościół był zniszczony, a pobliska katolicka parafia św. Mikołaja nie potrzebowała dodatkowego budynku, na który nie miała pieniędzy. Władza państwowa urządziła w nim magazyn zboża, a w latach 1950-70 magazyn odzieży ochronnej. Sprawiło to, że w latach 80. kościół był zdewastowany i konieczne okazało się przeprowadzenie gruntownego remontu.
Kolejny z poewangelickich kościołów, zbudowany w latach 1901-03 jako fara ewangelicka pw. Świętego Krzyża. Powstał jako następca poprzedniej ewangelickiej świątyni farnej, która stała w miejscu obecnej Hali Targowej. Zaprojektował go Heinrich Seeling, architekt odpowiedzialny również za budynek przy pl. Zbawiciela. Po wojnie budynek trafił do jezuitów: naprawiono wówczas zniszczenia wojenne i nadano nowego patrona - św. Andrzeja Bobolę. Monumentalna świątynia góruje nad bydgoskim Starym Miastem.
Obecny kościół pw. śś. Piotra i Pawła przy pl. Wolności. Wybudowany w latach 1872-78 jako zbór ewangelicki według planu architekta Fryderyka Adlera. Efektowny budynek łączy styl neogotycki z elementami romanizującymi, we wnętrzu zaś możemy podziwiać wyposażenie w stylu neobarokowym. Wnętrze świątyni mieści 2500 osób. Mocno uszkodzony podczas działań wojennych, przejęty przez kościół katolicki w lutym 1945 r.
Nieistniejący kościół ewangelicki na Szwederowie. Znajdował się przy ul. Leszczyńskiego 42-44. Zbudowano go w latach 1904-06 wg założeń projektu Ismara Hermanna. Zrujnowany i spalony we wrześniu 1939 r. - był jednym z punktów oporu niemieckiej dywersji. Ruiny rozebrano po 1945 r. Dziś w okolicach dawnego kościoła mieści się Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 oraz zieleniec.
Kościół ewangelicki zbudowany w latach 1906-12 przy ul. Koronowskiej 14. Architekt nieznany. W czasie wojny uległ uszkodzeniu i dewastacji. Po 1945 r. przebudowany, utracił swoją sakralną funkcję. W części zachowanych pomieszczeń znajdował się magazyn "Domu Książki". Obecnie w przebudowanym budynku mieszkają siostry albertynki, które prowadzą tam kuchnię dla ubogich i potrzebujących.
Archiwum
Kościół stał w miejscu obecnej Hali Targowej na rogu ul. Podwale i Magdzińskiego. Istniał w latach 1787-1903. Decyzję o utworzeniu parafii ewangelicko-augsburskiej i budowie ewangelickiej fary podjęto niedługo po pierwszym rozbiorze Polski i włączeniu Bydgoszczy w obręb Prus. Gmach świątyni wzniesiono w stylu klasycystycznym. Z uwagi na zły stan techniczny rozebrano ją po nieco ponad stu latach, a jej funkcję przejął nowy kościół farny położony nieopodal - przy pl. Kościeleckich.
Archiwum
Zdjęcia współczesne kościołów wykonał dr hab. Piotr Birecki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Udostępnione zostały za zgodą jego i parafii ewangelicko-augsburskiej w Bydgoszczy
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze