Ogólnopolski ranking innowacyjności województw. Kto na szczycie?

"Indeks Millennium - Potencjał Innowacyjności Regionów 2017" to raport przygotowany przez ekonomistów Banku Millenium. Wykorzystują dane GUS i bazy Pont Info. Analizują sześć kategorii: wydajność pracy, stopę wartości dodanej, wydatki na badania i rozwój (B+R), liczbę studentów, liczbę pracujących w B+R i liczbę wydanych patentów. - Główne wnioski z raportu sugerują, że innowacyjność w Polsce rośnie nie tylko  skali całego kraju, ale również na poziomie regionalnym - czytamy w raporcie. - Chociaż przoduje pod tym względem mazowieckie, inne polskie regiony również nadrabiają zaległości w tej dziedzinie. Polska gospodarka staje się coraz bardziej innowacyjna.

I dalej: - W porównaniu z ubiegłym rokiem prawie wszystkie województwa, z wyjątkiem podkarpackiego, łódzkiego, śląskiego i opolskiego, osiągnęły wyższą średnią wyników z sześciu analizowanych czynników składających się na potencjał innowacyjności. (...) Różnice w potencjale innowacyjności regionów są coraz mniejsze.

Nietrudno zgadnąć, który region jest na szczycie rankingu. Kto za nim?

"Mazowsze jest najbogatszym regionem w Polsce - czytamy w raporcie Millennium. - PKB na mieszkańca stanowił w 2015 r. 159 proc. średniej dla Polski i jest to jedyny region w Polsce, gdzie PKB (z uwzględnieniem siły nabywczej) przekraczał średnią UE (wynosił 109 proc.).

Region charakteryzują najwyższe w kraju wydatki na badania i rozwój (1,7% PKB wobec 1,0% PKB dla Polski) oraz

odsetek pracujących w B+R (na Mazowszu znajduje się najliczniejsza grupa podmiotów zajmujących się działalnością

badawczo-rozwojową), a także wydajność pracy. Liczba studentów na tysiąc mieszkańców oraz liczba patentów na milion mieszkańców jest drugą najwyższą w kraju.

Pomimo największego potencjału w kraju Mazowsze zajmuje 159. miejsce w Europie (na 220 sklasyfikowanych regionów),

i pozostaje w tyle nie tylko za liderami, ale też za prawie wszystkimi regionami Czech oraz wszystkimi regionami Słowacji i Słowenii'.

Województwo utrzymuje się na drugim miejscu zestawienia Indeksu Millennium. Jak piszą o nim eksperci? - Na wysoki potencjał innowacyjny składa się najwyższa w kraju liczba studentów przypadających na 10 tys. mieszkańców w 2015 r., druga najwyższa relacja wydatków na B+R do PKB, liczba pracujących w B+R na 100 aktywnych zawodowo oraz stopa wartości dodanej. Małopolskę cechuje wyższa od średniej dla Polski liczba patentów na milion mieszkańców (5. pozycja) oraz 4. lokata pod względem wydajności pracy. PKB na mieszkańca stanowi 90 proc. średniej krajowej (7. pozycja) i 62 proc. średniej unijnej.

Województwo dolnośląskie jest trzecim najbardziej innowacyjnym w kraju - twierdzą twórcy raportu. I piszą o nim tak: - Region jest liderem w liczbie patentów na 1 mln mieszkańców, a Politechnika Wrocławska jest najbardziej aktywnym ośrodkiem w Polsce. W 2015 r. uzyskała ona 116 patentów i praw ochronnych na wzory użytkowe oraz dokonała też 119 zgłoszeń.

Wskaźnik edukacji policealnej oraz liczba zatrudnionych w B+R plasują ten region na 3. miejscu w kraju. Nieco gorzej wyglądają wydatki na B+R (0,9 proc. PKB i 6. miejsce), stopa wartości dodanej (6. miejsce) i wydajność pracy (12. miejsce). Awans regionu w zestawieniu jest skutkiem poprawy pozycji w składowych dotyczących badań i rozwoju oraz patentów. Dolny Śląsk jest w czołówce krajowej pod względem PKB na mieszkańca (2. miejsce), który stanowi 112 proc. średniej dla Polski.

Województwo pomorskie jest czwartym najbardziej innowacyjnym regionem w Polsce. - Pomorze jest liderem pod względem

wydajności pracy i charakteryzuje się trzecią najwyższą stopą wartości dodanej - czytamy w raporcie. - Wydatki na badania i rozwój (1,1 proc. PKB), pracujący w B+R oraz edukacja policealna są na poziomie odpowiadającym czwartemu miejscu regionu w zestawieniu ogółem. Jedynie liczba przyznanych patentów jest wyraźnie niższa od średniej krajowej i pod tym względem województwo zajmuje 10. miejsce w Polsce. Pozycja innowacyjna regionu nie odbiega znacząco od poziomu rozwoju gospodarczego, PKB na mieszkańca jest w województwie pomorskim piątym najwyższym w kraju i stanowi 96 proc. średniej dla Polski oraz 66 proc. średniej UE

O Lubelskim w "Indeksie Millennium": "PKB na mieszkańca w województwie lubelskim wyniósł w 2015 r. 32 tys. PLN i stanowił 69 proc. średniej dla Polski oraz zaledwie 47 proc. średniej dla UE. W zestawieniu Indeksu Millennium za 2015 r. lubelskie zajęło 5. miejsce, a od 2010 r. region ten odnotował awans o 3 pozycje, największy w całym zestawieniu. Główną przyczyną awansu jest liczba patentów na 1 mln mieszkańców, która wzrosła ponadtrzykrotnie w porównaniu z 2010 r. i w 2015 r. ustępowała tylko dolnośląskiemu i mazowieckiemu (w tym czasie awansowała z 10. pozycji na 3.). Szczególnie pozytywnie wyróżnia się Politechnika

Lubelska, która w 2015 r. uzyskała 98 patentów i dokonała 97 zgłoszeń, co stawia ją na 4. miejscu wśród jednostek w kraju. Ośrodki  akademickie Lublina korzystają z wysokiego potencjału edukacyjnego regionu (6. miejsce w kraju pod względem liczby studentów na 10 tys. mieszkańców). Wydatki na B+R w regionie przekraczają średnią krajową i stanowią 1,1 proc. PKB. Region charakteryzuje najwyższa stopa wartości dodanej. Wysoka pozycja lubelskiego w rankingu Banku Millennium wynika więc częściowo z tego wskaźnika, który uwzględnia w wyliczeniach parapodatki. Szczególne znaczenie dla stopy wartości

dodanej ma branża browarnicza, a także producenci mocnych alkoholi, którzy są obciążeni wysokim podatkiem akcyzowym."

Szóste miejsce Wielkopolski w zestawieniu Indeksu Millennium nie do końca odpowiada rozwojowi gospodarczemu regionu - podkreślają eksperci. - Pod względem gospodarki województwo wielkopolskie z PKB równym 51 tys. zł na mieszkańca zajmuje 3. miejsce w kraju, a PKB stanowi 109 proc. średniej dla Polski oraz 75 proc. średniej UE. Region cechuje wysoka (3. w kraju) wydajność pracy oraz niska stopa wartości dodanej (13. pozycja). Wydatki na B+R (0,7 proc. PKB) są niższe niż średnia dla kraju, podobnie jak liczba zatrudnionych w B+R oraz liczba patentów. Liczba studentów na 10 tys. mieszkańców jest piątą, najwyższą w kraju - nieco wyższą od średniej.

Produkt krajowy brutto per capita województwa wynosi 33 tys. PLN, co stanowi 70,7 proc. średniej dla Polski - czytamy w raporcie. - W ostatnich latach PKB Podkarpacia w odniesieniu do średniej unijnej wyraźnie rósł, jednak w 2015 r. stanowił wciąż zaledwie 48% średniej UE. W zestawieniu Indeksu Millennium Podkarpacie zajmuje 7. miejsce i w ciągu pięciu lat awansowało o dwie pozycje. Awans wynikał z szybszego niż średnia wzrostu liczby patentów, jak również z poprawy pozycji w liczbie

studentów na tysiąc mieszkańców. Województwo podkarpackie odnotowało w ostatnich latach solidny skok pod względem

wydajności pracy (o 8 pozycji), co jest konsekwencją prowadzonej przez to województwo polityki inwestowania

w innowacyjne branże gospodarki (szczególnie lotnictwo i kosmonautyka).

O województwie łódzkim w raporcie czytamy tak: "Z PKB na mieszkańca na poziomie 43,7 tys. zł, który stanowi 94 proc. średniej krajowej i 63 proc. średniej UE, jest szóstym najbogatszym regionem w kraju. Region zajmuje ósme miejsce w zestawieniu Indeksu Millennium i w ciągu ostatnich 5 lat osłabił się o 3 pozycje, co jest największym spadkiem (obok województwa śląskiego) w zestawieniu.

Pogorszenie potencjału innowacyjnego wynika w największym stopniu ze spadku stopy wartości dodanej i pogorszenia pozycji z 1. na 11., co zapewne było związane z bardzo słabymi wynikami branży górniczej i energetycznej w 2015 r.

Wzrost wydatków na badania i rozwój w regionie (z 0,6% PKB w 2010 r. do 0,7% PKB w 2015 r.) był znacznie

słabszy niż w innych województwach, co spowodowało jego spadek o 4 pozycje. Podobnie wygląda liczba patentów. Region pozostaje w tyle za województwami, które prowadzą konsekwentną politykę proinnowacyjną, wspierającą kluczowe branże, i dostosowują system edukacji do potrzeb gospodarki".

Eksperci o śląskim: "Województwo śląskie charakteryzuje się czwartym najwyższym w kraju poziomem produktu krajowego brutto na mieszkańca, który wyniósł 48,7 tys. zł i stanowił 104 proc. średniej dla Polski oraz 71% średniej dla UE. W zestawieniu Indeksu Millennium region zajmuje 9. lokatę i od 2010 r. pogorszył swoją pozycję o 3 miejsca. Na niższy potencjał złożył się spadek stopy wartości dodanej, który podobnie jak w Łodzi można wiązać z wynikami branży górniczej i energetycznej. Śląsk cechuje słabszy niż w innych regionach wzrost wydatków na badania i rozwój (z 0,5 proc. PKB w 2010 r. do 0,6 proc. PKB w 2015 r.), wzrost liczby patentów oraz wydajności pracy. Pomimo relatywnie wysokiego poziomu PKB region ma niższy potencjał innowacyjny niż województwa, które prowadzą politykę proinnowacyjną".

Twórcy raportu o potencjale regionu zachodniopomorskiego: - Produkt krajowy brutto województwa zachodniopomorskiego w 2015 r. wyniósł 39,7 tys. zł na mieszkańca i stanowił 85% średniej dla kraju (8. miejsce) oraz 58% średniej unijnej. Zachodniopomorskie zajmuje 10. miejsce w zestawieniu Indeksu Millennium, a w porównaniu z 2010 r. odnotowało awans o jedną pozycję. Wydatki na B+R w regionie stanowią zaledwie 0,3% PKB i są jednymi z najniższych w kraju (13. miejsce). Z drugiej strony liczba patentów na milion mieszkańców w latach 2010-2015 wzrosła ponadtrzyipółkrotnie i jest 4. najwyższą w kraju. Jest to konsekwencją aktywności Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, który dokonał w 2015 r. 115 zgłoszeń wynalazków i znaków użytkowych (2. miejsce w kraju) oraz uzyskał 103 patenty i znaki ochronne (3. pozycja). Pod względem pozostałych składników Indeksu

(wydajność pracy, stopa wartości dodanej, edukacja policealna i pracujący w B+R) region plasuje się w okolicy 10. miejsca w kraju.

Województwo podlaskie, którego PKB na poziomie 32,2 tys. zł na mieszkańca stanowi 71 proc. średniej dla Polski i zaledwie 49 proc. średniej dla UE, awansowało w okresie poakcesyjnym o jedną pozycję i zajmuje 13. miejsce w kraju - czytamy w raporcie. - Potencjał innowacyjny województwa jest nieco wyższy niż gospodarczy i według Indeksu Millennium region sklasyfikowany jest na 11. pozycji. Wydatki na badania i rozwój w regionie stanowią 0,8% PKB, a pod tym względem od 2010 r. region

awansował o 5 pozycji i zajmuje 7. miejsce. Podobna jest lokata Podlasia pod względem wydajności pracy i edukacji policealnej (8. miejsce). Region charakteryzuje najniższa w kraju stopa wartości dodanej, 4. najniższa liczba patentów oraz 11. pozycja pod względem pracujących w B+R.

Województwo kujawsko-pomorskie zajmuje w zestawieniu Indeksu Millennium 12. miejsce, a od 2010 r. awansowało o dwie pozycje.

Jak opisują je eksperci? - PKB na mieszkańca wynosi 38,1 tys. zł, co stanowi 82 proc. średniej dla Polski oraz 56 proc. średniej UE. Spośród składowych potencjału innowacyjności regionów, kujawsko-pomorskie zajmuje 9. miejsce w kraju pod względem wydajności pracy, 9., jeśli chodzi o edukację policealną, 10. wśród pracujących w B+R, 11. pod względem liczby patentów, 12., jeśli chodzi o wydatki na B+R (zaledwie 0,5 proc. PKB) oraz 14. pod względem stopy wartości dodanej.

- Województwo opolskie zajmuje 13. miejsce w zestawieniu Indeksu Millennium, a jego potencjał innowacyjny jest nieco większy, niż wynikałoby to z jego potencjału gospodarczego - uważają twórcy rankingu. - PKB na mieszkańca wynosi 37,8 tys. zł i stanowi 81% średniej dla Polski oraz 55% średniej UE. Region charakteryzują drugie najniższe w kraju wydatki na B+R, które w 2015 r. stanowiły zaledwie 0,3% PKB. Liczba pracujących w B+R daje 14. pozycję w kraju, wskaźnik edukacji policealnej jest 13. w Polsce. Nieco lepiej wygląda stopa wartości dodanej i liczba patentów (9. miejsce) oraz wydajność pracy (10. pozycja).

Z czego wynika 14. lokata woj. świętokrzyskiego? Tłumaczą twórcy zestawienia: - PKB województwa świętokrzyskiego wynosi 33,8 tys. zł na mieszkańca i stanowi 72 proc. średniej dla Polski (12. pozycja) oraz 50% średniej unijnej. W zestawieniu Indeksu Millennium region plasuje się na 14. pozycji. Spośród czynników wpływających na potencjał innowacyjności region najlepiej prezentuje się pod względem stopy wartości dodanej, która w 2015 r. była czwarta najwyższa w kraju i odczyt wyraźnie odbiegał od ostatnich lat, kiedy województwo plasowało się na 13.-14. pozycji.

Pod względem wydajności pracy województwo jest 8. w kraju. W 2015 r. świętokrzyskie przeznaczyło na badania i rozwój 0,6 proc. PKB, co daje 10. miejsce w Polsce. Liczba patentów na milion mieszkańców jest trzecia najniższa w kraju, a jej

wzrost odbiegał od średniej krajowej. Była to główna przyczyna spadku pozycji województwa o trzy miejsca na przestrzeni 5 lat. Wskaźnik pracujących w B+R i edukacji policealnej jest drugi najniższy w Polsce.

Województwo warmińsko-mazurskie to jeden z najsłabiej rozwiniętych gospodarczo regionów w kraju. PKB na mieszkańca wynosi 33,2 tys. zł, co stanowi 71 proc. średniej krajowej (13. miejsce) oraz 49 proc. średniej unijnej. W zestawieniu Indeksu Millennium województwo zajmuje 15. pozycję i znajduje się w końcówce zestawienia niemal wszystkich składowych, z wyjątkiem stopy wartości dodanej (7. miejsce). Nakłady na badania i rozwój w regionie stanowiły w 2015 r. zaledwie 0,3% PKB (14. miejsce) i było to jedyne województwo, gdzie wydatki spadły w porównaniu z 2010 r.

Ze względu na bardzo korzystne położenie geopolityczne przy granicy zachodniej, co stwarza dostęp do atrakcyjnego rynku zbytu Niemiec oraz innych krajów Europy Zachodniej, gospodarka województwa ma potencjał do rozwoju innowacyjności. PKB na mieszkańca wynosi 39 tys. zł i stanowi 84 proc. średniej dla Polski (9. miejsce) oraz 57 proc. średniej UE.

Pozycja innowacyjna województwa jest jednak wyraźnie słabsza niż rozwój gospodarczy, a region zamyka zestawienie

Indeksu Millennium. Wydatki na B+R stanowiły w 2015 r. zaledwie 0,2 proc. PKB regionu i były najniższe w kraju. Najgorsze w kraju były także wskaźniki edukacji policealnej, pracujący w B+R, a liczba patentów jest drugą najniższą w kraju. Z kolei wskaźnik wydajności pracy oraz stopy wartości dodanej charakteryzuje się dużą zmiennością.