Portret regionu w liczbach. Jak się nam żyje, czego nie znosimy

Opracowanie GUS składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej zaprezentowano wyniki analiz regionalnego zróżnicowania kilku ważnych aspektów jakości życia, takich jak: sytuacja materialna gospodarstw domowych (w tym ubóstwo oraz korzystanie z różnych form pomocy), zaangażowanie religijne, różne formy kapitału społecznego, korzystanie z Internetu oraz dobrobyt subiektywny, czyli naszą opinię, jak się żyje. Ujęto także porównanie poziomu dochodów i PKB.

Wyniki "Badania spójności społecznej" dały możliwość wyodrębnienia populacji osób, które deklarowały, że jednocześnie były zadowolone lub bardzo zadowolone ze swojej miejscowości zamieszkania oraz odczuwały bardzo silny związek z tą miejscowością. Wśród wszystkich mieszkańców Polski w wieku 16 lat i więcej zadowoleniem ze swojej miejscowości zamieszkania i odczuwaniem bardzo silnej więzi z tą miejscowością charakteryzowało się około 2 na 5 osób (42 proc.). Wyraźne było jednak wojewódzkie zróżnicowanie tego wskaźnika. Generalnie silne przywiązanie do miejscowości zamieszkania najczęściej obserwowano w województwach położonych we wschodniej i południowo-wschodniej części kraju, tj. woj. podlaskim (48%), a także woj. podkarpackim (47 proc. i małopolskim (46 proc.. Relatywnie wysokie wartości wskaźnika (powyżej średniej. dla Polski) odnotowano także w woj. kujawsko-pomorskim (45 proc., wielkopolskim (44 proc. i mazowieckim (43 proc.)            .

Jaki jest stopień przyzwolenia społecznego na kontrowersyjne zachowania: łapówkarstwo, oszustwa przy pobieraniu zasiłków oraz uchylanie się od płacenia podatków. Najmniej akceptowanym było wręczanie łapówek. Tego rodzaju praktyk nigdy nie usprawiedliwiłoby 4 na 5 mieszkańców Polski w wieku 16 lat i więcej (80 proc.). Mieszkańcy Polski relatywnie rzadko byli również skłonni usprawiedliwiać pobieranie zasiłków przez osoby do tego nieuprawnione. Takie zachowanie za nieakceptowane w żadnej sytuacji uznawało 78 proc. osób w wieku 16 lat i więcej. Generalnie znacznie rzadziej niż w przypadku wcześniej analizowanych zachowań całkowity brak akceptacji obserwowano w odniesieniu do uchylania się od płacenia podatków - 52 proc.

Ponad połowa mieszkańców Polski - 53 proc. - uznała, że brak biletu, jazda "na gapę", nigdy nie może zostać usprawiedliwiony. Województwami, w których brak akceptacji dla jazdy "na gapę" był najczęściej spotykany były województwa opolskie oraz podkarpackie (po 61 proc.). Zdecydowanie najniższy odsetek odnotowano natomiast wśród mieszkańców woj. mazowieckiego (41 proc.)

Niespełna połowa mieszkańców Polski sądziła, że zachowaniem, którego nigdy nie można usprawiedliwić jest przekraczanie dozwolonej prędkości na drogach (49 proc.). Najczęściej brak akceptacji dla łamania ograniczeń prędkości odnotowywano w woj. małopolskim (58 proc.) i dolnośląskim (57 proc.), najrzadziej natomiast w woj. mazowieckim (37 proc.).

Jeszcze większa liczba osób nie wyraża oburzenia dla ściągania na testach. W Podlaskiem i Świętokrzyskiem jedynie 24 i 28 proc. badanych tego nie akceptuje. W Mazowieckiem - 31 proc. Badania pozwalają wyodrębnić województwa, w których zaobserwowano relatywnie duże przyzwolenie na łamanie norm społecznych oraz takie, w których najczęściej deklarowano brak akceptacji dla kontrowersyjnych zachowań związanych z różnymi sferami życia. Do pierwszej grupy należały przede wszystkim takie

województwa, jak: świętokrzyskie, mazowieckie oraz podlaskie. Województwami, w których najczęściej deklarowano stanowczy brak przyzwolenia były natomiast woj. kujawsko-pomorskie oraz woj. opolskie.

Mocno narzekamy na swoją sytuację finansową. Przeciętnie w Polsce 37 proc. osób deklarowało zadowolenie z niej. Poniżej tej średniej znajdowali się mieszkańcy ośmiu województw. W woj. podkarpacki, odsetek zadowolonych wynosił tylko 28 proc. W Kujawsko-Pomorskiem wskażnik także znalazł się poniżej średniej.

Niezadowolenie z sytuacji finansowej nie wpływało na wskaźnik zadowolenia z własnej sytuacji rodzinnej (przeciętna w Polsce - 77 proc.). Najbardziej zadowoleni są mieszkańcy Wielkopolski i Śląska - po 81 proc.

W opracowaniu przedstawionym przez GUS mamy także szczegółowe analizy województw, w tym i kujawsko-pomorskiego. Każdy z badanych elementów został porównany do obrazu całego kraju i rejonu. Kujawsko-Pomorskie znalazło się w badaniu w rejonie północnym, razem z woj. pomorskim i warmińsko-mazurskim. Nasz region ma np. najniższy w tym porównaniu PKB na jednego mieszkańca (dane pochodzą z 2015 roku).

Słabo wygląda Kujawsko-Pomorskie w badaniu sytuacji materialnej. Średni dochód (1667 zł), jest niższy zarówno od rejonu północnego (1733) i całego kraju (1738). Niższy jest wskaźnik rodzin z wysokimi dochodami (GUS granicę podaje próg wysokiego dochody dla czteroosobowej rodziny na 6083 zł - dane z 2015 r.).

Niemal jedna czwarta rodzin w Kujawsko-Pomorskiem odczuwa potrzebę finansowej pomocy zewnętrznej. To także informacja, że sytuacja materialna nie jest dobra.

W "Badaniu spójności społecznej" przyglądano się również sposobom i częstotliwości korzystania  z internetu i komputera. Kujawsko-Pomorskie nie odbiega od średniej w kraju.

Aż 92 proc. mieszkańców woj. kujawsko-pomorskiego zadeklarowało silną więź ze swoją miejscowością. Natomiast tylko 20 proc, aktywnie i realnie działa w różnych społecznych stowarzyszeniach na rzecz miasta czy swego środowiska.

Małą aktywność społeczną pokazuje także statystyka osób uczestniczących w wydarzeniach organizowanych w miejscach zamieszkania. Aż 79 proc. osób w Kujawsko-Pomorskiem nie robiło tego ani razu w ciągu roku.

80 proc. mieszkańców regionu ufa ludziom (ogólnie rzecz biorąc). Liczba ta się zmniejsza, gdy zaczyna chodzić o konkretne grupy, poza jednym wyjątkiem - 82 proc. deklaruje zaufanie do osób, z którymi pracuje. Najmniej ufamy nieznajomym - 42 proc. oraz władzy - 50 proc.

Kujawsko-Pomorskie należy do województw, w których jest najniższa akceptacja wobec zachowań kontrowersyjnych i nieetycznych. Dotyczy to wszystkich badanych zachowań. Aż 86 proc. z nas uważa, że nigdy nie może zostać usprawiedliwione wręczanie łapówek.

Badanie zadowolenia z życia w Kujawsko-Pomorskiem wypadło podobnie jak w kraju. Więcej zdecydowanie jest zadowolonych. Z życia "ogólnie rzecz biorąc" - zadowolonych jest 79 proc. mieszkańców regionu. Aż 85 proc. - najwięcej - z relacji z innymi ludźmi.