W 1965 roku w Bydgoszczy działały 22 kina. Telewizja znajdowała się jeszcze w powijakach. Bilety do kin, szczególnie tych na peryferiach, były w miarę tanie, więc publiczność nie zawodziła. Potem ich liczba się zmniejszała. Już w 1970 pozostało 17. Znikały błyskawicznie od początku lat 90., gdy przegrywały konkurencję z multipleksami. Taki też był los kina Pomorzanin.
Za protoplastę bydgoskich kin należy uznać "Kaiser Panorama" istniejącą w latach 1889-1920 przy ul. Focha 32. Demonstrowano w niej ruchome fotografie (fotoplastykon), głównie krajoznawcze. Od 1897 r. w bydgoskich kompleksach rozrywkowych np. ogrodach Patzera (na zdjęciu) pojawiali się ludzie z obwoźnymi kinematografami.
Kino z prawdziwego zdarzenia zostało otwarte po raz pierwszy 10 października 1908 r. przy Gdańskiej 34. Właścicielem był 30-letni Polak, Wacław Szkaradkiewicz. Przez polską społeczność określane było "nowomodnym teatrem żywych fotografii", natomiast Niemcy mówili o nim "Moderne Theater". Rok później Szkaradkiewicz przeniósł je do byłej remizy strażackiej na zapleczu ul. Gdańskiej 19, nazywając je Colloseum (później znane jako Bałtyk - na zdjęciu al. 1 Maja , dziś ul. Gdańska). W grudniu 1909 r. pokazano w nim pierwszą rodzimą produkcję filmową pt. "Odwiedziny w Bydgoszczy". Colosseum było największym kinem w mieście z 360 miejscami na widowni.
W roku wybuchu I wojny światowej zostaje otwarty luksusowy Kristall-Palast, potem znany jako po prostu Kristall. W gmachu przy ul. Gdańskiej 10 było aż 750 miejsc. To właśnie późniejszy Pomorzanin.
Po otwarciu "Dziennik Bydgoski" pisał entuzjastycznie: "zupełnie moderne w stylu i dekoracji, w liniach lekki, w barwach jasny i wesoły. W eleganckim przedsionku porozstawiano śliczne wygodne fotele trzcinowe, w rogach zielenią się kuliste oleandry, ogromne koło umieszczonych u sufitu lamp, zharmonizowanych kształtem z całością, oświetla widzów złotawym blaskiem wentylację urządzono w suficie i to w ten sposób, że się rozsuwają przesuwane szyby"
Projektantem kina przy Gdańskiej 10 był znany bydgoski architekt Fritz Weidner, jeden z ojców bydgoskiej secesji i twórca wielu znanych kamienic. Jego dziełem są m.in. budynki przy Gdańskiej 27, Cieszkowskiego 13-16, willa przy Gdańskiej 119.
Kino było najpowszechniejszą rozrywką bydgoszczan w okresie międzywojennym. W dni powszednie seanse rozpoczynały się o godz. 16, w niedzielę o 14. I, co ciekawe, trwały bez przerwy do godz. 23. Widzowie wychodzili, dochodzili, seanse w okresie kina niemego były dość krótkie. Nie było dźwięków, więc pokazom towarzyszyły koncerty na klawikordzie, potem fortepianie, skrzypcach, harmonii. Rekordowym pod względem sprzedanych biletów był rok 1928, w którym bydgoszczanie wykupili 1 mln biletów.
Już w roku 1930 w Bydgoszczy działały 3 kina dźwiękowe - Nowości przy Mostowej 9, Cristal i Marysieńka przy Gdańskiej 15. Potem kolejno następne kina kupowały aparaturę do wyświetlania filmów dźwiękowych (na zdjęciu kadr z pierwszego filmu dźwiękowego pt. Śpiewak jazzbandu).
W czasie II wojny i niemieckiej okupacji Cristal został przemianowany na Ufa Westpreussen. W listopadzie 1939 r. w tym kinie przemówienie wygłosił minister propagandy III Rzeszy Joseph Goebbels formułując wytyczne dla polityki eksterminacyjnej wobec ludności polskiej.
Już w 1945 roku wszystkie kina, podobnie jak kinematografia, zostały upaństwowione. Komuniści chcieli mieć nad nimi pełną kontrolę. Cristal przy Gdańskiej 10 staje się Pomorzaninem. To ciągle było największe i najbardziej luksusowe kino, w którym miały miejsce filmowe premiery. Trzeba pamiętać, że zachodnie hity pojawiały się w okresie PRL po wielu miesiącach lub nawet latach od momentu swej premiery.
Kina w starym stylu zaczęły upadać od roku 1990. Pomorzanin wytrwał jeszcze do 2003 roku, kiedy został ostatecznie zamknięty. Czeka na ponowne otwarcie.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze