Jedną z pierwszych nowoczesnych sal koncertowych była oddana do użytku w 2008 r. Opera Krakowska. Autor projektu akustycznego, prof. Jan Adamczyk, wyposażył ją m.in. w ruchome ściany umożliwiające "nastrojenie" sali w podobny sposób, jak się to robi z instrumentami muzycznymi. Nad liczącą 764 miejsca widownią znajduje się też ukryta pusta przestrzeń działająca jak pudło rezonansowe. To podstawowa zasada akustyki - żeby słuchacz przeżył wrażenie "otoczenia dźwiękiem", na jedną osobę na widowni musi przypadać 10 m sześc. przestrzeni. Dopracowany akustycznie budynek nie spodobał się jednak architektom. W 2009 r. wygrał plebiscyt Archi-Szopa dla najgorszego nowego obiektu architektonicznego Krakowa.
TOMASZ WIECH
Niezwykłe możliwości dostrojenia akustyki sali do wykonawców ma oddana do użytku w 2011 r. Filharmonia Gorzowska. Jej licząca 598 miejsc sala koncertowa wyposażona jest w rekordową dla obiektów tej wielkości liczbę systemów pozwalających kształtować jakość dźwięku, wśród których są m.in.: reflektory akustyczne, mobilne dyfuzory i specjalna kurtyna. To zupełnie nowa era w tworzeniu tego rodzaju obiektów, w których komputerowo projektuje się kształt pojedynczych foteli, tak aby pasował do akustyki sali. Filharmonia projektu Biura Projektów Budownictwa Ogólnego SA pod przewodnictwem Daniela Frąca jest częścią kompleksu gorzowskiego Centrum Edukacji Artystycznej. W jej skład wchodzi: gmach główny filharmonii, Zespół Szkół Artystycznych, restauracje, parking podziemny na 400 samochodów oraz Aleja Dziewięciu Muz. Do dyspozycji gości jest dziedziniec wypoczynkowy otwarty oraz foyer górne i dolne.
W 2012 r. działać zaczął nowy gmachu Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku, największa instytucja artystyczna na terenie północno-wschodniej Polski. To ciekawy projekt Marka Budzyńskiego. Architekt jako źródło inspiracji wskazuje Święte Wzgórza, budowle Egiptu i Ziemi Świętej, a także secesję, art deco, high-tech. Projekt wyróżnia też ciekawe zastosowanie roślin. Wątpliwości wzbudziła jednak akustyka. Niemalże natychmiast po otwarciu nowo wybudowanej opery i premierowym spektaklu ,,Straszny Dwór" ze wszystkich stron posypały się głosy, że wszystko jest bardzo piękne, tyle że niewiele, szczególnie dalej od sceny, słychać. Utyskiwali melomani, utyskiwali specjaliści, utyskiwali również zwykli słuchacze, którzy na pierwsze spektakle w wybudowanym za ponad 200 mln zł gmachu wybrali się ze zwykłej ciekawości.
AGNIESZKA SADOWSKA
W 2014 r. został oddany do użytku nowy gmach Filharmonii Szczecińskiej. Futurystyczny biały budynek zaprojektowało hiszpańskie studio Barozzi Veiga z Barcelony. Architekci podają, że wpływ na ich pracę miały pobliskie budynki i otoczenie, w którym miała powstać filharmonia, ale też np. widok na żurawie portowe. Gmach zyskuje zwłaszcza po zmroku dzięki efektownemu oświetleniu. Wybudowany kosztem ponad 100 mln zł budynek stał się wizytówką miasta. Zdobył mnóstwo różnych architektonicznych nagród. Otrzymał m.in. Nagrodę Unii Europejskiej im. Miesa van der Rohe dla współczesnej architektury. Nigdy jeszcze wybudowany w Polsce obiekt nie zdobył tak ważnego wyróżnienia. W tym przypadku z sukcesem udało się pogodzić dobra architekturą z walorami akustycznymi. Akustykę sal (główna mieści 953 widzów, kameralna - 192) opracowała hiszpańska firma Arau Acustica Facada należąca do światowej czołówki w tej dziedzinie.
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
CEZARY ASZKIEŁOWICZ
ŁUKASZ WĄDOŁOWSKI
W 2014 r. oddana został też nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Budynek zaprojektował Tomasz Konior. Jego projekt akustyczny jest dziełem mistrza nad mistrzami - japońskiego akustyka Yasuhisy Toyoty, który projektował m.in. Concertgebouw w Amsterdamie, Walt Disney Concert Hall w Los Angeles czy Suntory Hall w Tokio. To sale o najlepszej na świecie jakości dźwięku. Zaproszenie Toyoty zawdzięczamy Krystianowi Zimermanowi, który od lat lobbował w sprawie budowy nowej siedziby NOSPR. Gmach podejmuje dialog ze śląskim dziedzictwem. Już z daleka uwagę zwraca jego prostopadłościenna bryła, oblicowana w całości szorstką cegłą, jakby pochodziła z tej samej cegielni, z której zbudowano budynki kopalni Katowice. Fasady przepruwają nieregularnie rozmieszczone szczeliny, wąskie prześwity tworzą muzyczny rytm, który zdradza funkcje obiektu. Architektura NOSPR jest wybitnie sensualna - im bliżej podchodzimy do budynku, tym bardziej pobudza nasze zmysły. Odkrywamy, że szczeliny w elewacjach mają krwistoczerwoną barwę. Architekt zastosował we wnękach specjalnie szkliwioną cegłę, nawiązując do czerwonych framug, jakie powszechnie występują w śląskich familokach - domach robotniczych, jednych z symboli śląskiego pejzażu. Jednak te tradycyjne materiały mogą być zmyłką - budynek jest jedną z najnowocześniejszych sal koncertowych w kraju.
DAWID CHALIMONIUK
DAWID CHALIMONIUK
GRZEGORZ CELEJEWSKI
DAWID CHALIMONIUK
W 2014 r. otwarte zostało też Centrum Kongresowe ICE (International Conferencing and Entertainment) w Krakowie. Budowa pochłonęła 375 mln zł. Wielofunkcyjna Sala Audytoryjna ma 2 tys. miejsc. Nowoczesny obiekt gości światowe kongresy, konferencje i festiwale. W zaprojektowanej przez studio Ingarden & Ewy bryle szczególną uwagę przywiązywano do akustyki, która ma pozwalać, by w każdej sali mógł się równocześnie bez przeszkód odbywać koncert, przedstawienie czy konferencja. Stworzono ją we współpracy z brytyjskimi specjalistami z ARUP Acoustics Cambridge. Gmach wyposażono w niespotykaną dotąd w Polsce liczbę zmieniających akustykę ekranów, reflektorów, kurtyn, sufitów o regulowanej wysokości i innych urządzeń. W ocenie efektów eksperci się jednak różnią. Jan Tomasz Adamus, szef Capelli Cracoviensis twierdzi, że sala daje interesującą barwę i selektywność brzmienia, ale innego zdania jest Dorota Szwarcman, ceniona krytyk muzyczna "Polityki": - Po wszystkich zapowiedziach, jaka to będzie wspaniała sala, wrażenia, jakie miałam ostatnio na "Mesjaszu" w wykonaniu Capelli Cracoviensis, były rozczarowujące. Na pierwszym balkonie wszystko brzmiało jak przez watę, choć do samych proporcji brzmień nie mam uwag.
MATEUSZ SKWARCZEK
Sala koncertowa z 880 fotelami, kameralna na prawie 300 miejsc, do tego scena plenerowa, zaplecze konferencyjne i duży parking - a wszystko zaprojektowane przez światowej sławy architekta Fernando Menisa. To Centrum Kulturalno-Kongresowe na Jordankach otwarte pod koniec 2015 r. w Toruniu. Budowla za 225 mln zł zgarnęła kilka ważnych nagród, Jordanki otrzymały m.in. Nagrodę Roku Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) w kategorii obiekt użyteczności publicznej - obiekt kultury 2015. Zdaniem Grzegorza Piątka z "Gazety Wyborczej" toruńskie centrum kulturalne to ,,najbardziej oryginalny i radykalny budynek 2015 roku". Ponadto sala znalazła się na liście dziesięciu najciekawszych realizacji architektonicznych według portalu Property Design. O projekcie Menisa entuzjastycznie wypowiadał się także opiniotwórczy dziennik ,,El Pais" i serwis World Architecture News. Toruński budynek zdobył główną nagrodę jury w konkursie Bryła Roku 2015 r. Zdaniem SARP sukcesem projektantów jest spełnienie wysokich wymogów dotyczących akustyki sali koncertowej przy zachowaniu szerokich możliwości elastycznego kształtowania jej wnętrza w zależności od potrzeb funkcjonalnych dla wielu różnego rodzaju wydarzeń kulturalnych. Za pomocą innowacyjnego rozwiązania, jakim są olbrzymie, mobilne kopuły sufitu, można uzyskać możliwie najlepsze warunki akustyczne, dla różnego typu wydarzeń muzycznych.
WOJCIECH KARDAS
fot. Jakub Certowicz
fot. Jakub Certowicz
MIKOŁAJ KURAS
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze