Oto najpiękniejsze, polskie drzewa. I ich niezwykłe historie

dąb szypułkowy, wiek 700 lat, obwód 1015 cm, wysokość 25 m, pomnik przyrody

Przez setki lat związany był z kulturą mieszkających tu społeczności lokalnych, o czym świadczą kilkukrotne zmiany nazwy drzewa. Przeszło 100 lat temu dąb zwany był 1000-letnim Dębem Niemiec. Posiadał wówczas ogromną dziuplę, w której podobno mieściło się 11 żołnierzy w pełnym uzbrojeniu. Gdy w 2. połowie XIX wieku posiadaczem Kadyn został cesarz Wilhelm II drzewu nadano imię ''Dębu Królewskiego'', a na rozkaz cesarza sprawiono obok dębu stróżówkę, gdzie dniem i nocą czuwano nad jego bezpieczeństwem. Pod dębem wypoczywali najznamienitszych goście kajzera z całej Europy. Potem zmieniał nazwę na ''Dąb Hadyny'', ''Dąb Odrodzenia Polski''. Teraz nosi nazwę ''Jana Bażyńskiego''- Był on jednym z założycieli Związku Pruskiego, który bronił autonomii pruskich miast od Zakonu Krzyżackiego.

dąb szypułkowy, wiek 450 lat, obwód 420 cm, ujęty w Spisie parków i ogrodów zabytkowych w Polsce.

Rosnący na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Sartowicach dąb szypułkowy Graf Schwerin jest najstarszym i najokazalszym pomnikiem przyrody w tym zabytkowym założeniu ogrodowym. Jego najniższy konar ma 12,5 metra. Sam park jest malowniczo położony na wysokiej skarpie, z której roztacza się piękny widok na Dolinę Dolnej Wisły na wysokości Świecia. Dąb swoje imię zawdzięcza ostatniemu właścicielowi majątku w Sartowicach, Ulrichowi Wilhelmowi Graf Schwerin von Schwanenfeld. Ten urodzony w 1902 roku w Kopenhadze antyfaszysta i od 1938 roku członek Widerstandu (ruchu oporu, który w latach 1938 do 1945 dokonał 17 prób pozbawienia życia Adolfa Hitlera) wziął udział między innymi w najbardziej znanym zamachu na wodza III Rzeszy. Miało to miejsce 20 lipca 1944 roku w Wilczym Szańcu. Niestety zamach nie powiódł się, a większość spiskowców, w tym właśnie Ulrich von Schwanenfeld zostali rozstrzelani następnego dnia.

dąb szypułkowy, wiek 650 lat, obwód 675 cm, wysokość 30 m, pomnik przyrody;

Historia drzewa jest ściśle związana z miejscem, w którym rośnie. Dwór w Wiśniowej istniał od XVI w. Urok okolicy i wspaniałe dęby w ogrodzie skłoniły ród Mycielskich do kupna posiadłości. Dwór stał się wtedy ośrodkiem życia intelektualnego i kulturalnego. Ich uczestnikiem był m.in. zaprzyjaźniony z rodziną Mycielskich -  Józef Mehoffer. Artysta uwiecznił go na swoim szkicu, który następnie trafił na rewers stuzłotowego banknotu jego projektu. Banknot był w powszechnym obiegu w latach trzydziestych XX w. Na pamiątkę tego ważnego dla lokalnej społeczności wydarzenia, dąb został nazwany imieniem malarza.

dąb szypułkowy, wiek 244 lata, obwód 583 cm, wysokość 18-20 m, pomnik przyrody;

Dąb rosnący na placu przed plebanią parafii pod wezwaniem św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim od ponad 200 lat. Międzyrzec Podlaski jest jednym z najstarszych miast na Podlasiu. Od 1773 r. na tutejszej plebanii mieszkał biskup Feliks Paweł Turski, który był obecny przy ogłaszaniu Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Do niego to zwrócił się król Stanisław August Poniatowski mówiąc: "(?) wzywam Ciebie pierwszy kapłanie tu przytomny Mości bpie krakowski, ażebyś mi przeczytać raczył rotę przysięgi dla wykonania jej przeze mnie". Biskup zbliżył się zatem do tronu, a król położywszy prawą rękę na ewangelii powtarzał za nim słowa przysięgi. Za królem powtarzali zaś zgromadzeni. Po powrocie biskupa z uroczystości, przed plebanią posadzono dąb dla upamiętnienia tego wydarzenia. Dzisiaj wokół dębu stale się coś dzieje. Często po ceremonii ślubnej w pobliskim kościele przychodzą tu pary małżeńskie, by zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie. Wierzą, że ich miłość będzie trwała tak jak dąb.

dąb szypułkowy, wiek 300 lat, obwód 417 cm, wysokość 22 m, pomnik przyrody;

Zawiadowca od zawsze wpisuje się w krajobraz dworca kolejowego i nowej części miasta. Drzewo wzrastało wraz z miastem, było świadkiem jego rozwoju. Struktura i oblicze miasta ciągle się zmienia, jedynie Zawiadowca trwa niewzruszenie w swoim miejscu. Jest jedynym tak starym drzewem w nowej, ściśle zabudowanej części miasta. Niegdyś, stojąc w samym sercu Parku Kolejowego, Zawiadowca dawał cień i wytchnienie w upalne dni tym, którzy odwiedzali żwirowe alejki i rozstawione przy nich parkowe ławki. Niestety, stopniowo park popadał w zaniedbanie, po kawałku zaczęto go zamieniać na działki, parkingi.

grab zwyczajny, wiek 100 lat, obwód 260 cm, wysokość 10 m;

Drzewo ma swoją historię. Posadzone zostało prawdopodobnie przez Łemków, którzy zamieszkiwali te ziemie. Przez lata wypasane były tu owce, krowy i konie. Wszystkie żywe stworzenia jednoczył grab, co można zaobserwować przez ukształtowanie terenu wokół niego. Chroniły się pod nim przed słońcem i deszczem. Dzisiaj nowi właściciele zorganizowali tu miejsce spotkań towarzyskich i integracyjnych z sąsiadami. Z okazji udziału w konkursie GRAB zyskał popularne łemkowskie imię WANIO, które należy wymawiać z łemkowska ŁANIO, a znaczy tyle co po polsku JANKO.

dzika grusza, wiek 145 lat, obwód 233 cm, wysokość 10 m;

Gruszę napotkamy spacerując ścieżką łączącą Sośnią Górę z nowymi kolekcjami Śląskiego Ogrodu Botanicznego. Górująca nad inną roślinnością grusza jest ostoją ptaków, a małe i okrągłe jak jabłka owoce po opadnięciu ulęgają się będąc pokarmem dla całej rzeszy zwierząt (motyli, szerszeni, gryzoni). Grusza jest sędziwym drzewem z wysoko wyprowadzoną koroną. Drzewo rosło i trwa nadal niezależnie od zmieniającego się krajobrazu wokół.

sosny zwyczajne, wiek 80 lat, wysokość ok. 12 m, pomnik przyrody;

Rosnący na terenie Nadleśnictwa Gryfino Krzywy Las obejmuje obecnie ok. 100 charakterystycznie powyginanych sosen. Jak do tego doszło? Sosnowy bór został posadzony przed II wojną światową na początku lat 30 XX wieku. Jedna z teorii mówi, że do deformacji doszło na skutek celowego uszkodzenia wierzchołka i bocznych gałęzi, a powstały w ten sposób gotowy surowiec o określonej krzywiźnie służyć miał do produkcji sań lub mebli. Inna teoria powstania Krzywego Lasu zakłada, że jest on wynikiem psikusa, którego autorami byli stacjonujący pod Gryfinem żołnierze w czasach II wojny światowej, którzy przejechali się po sosnowym młodniku czołgiem.

lipa drobnolistna, wiek 250 lat, obwód 418 cm, wysokość 18 m, pomnik przyrody;

Lipa upamiętnia Cecylię z Fredrów Jabłonowską, właścicielkę Krościenka Wyżnego z I połowy XIX wieku. Była siostrą znanego komediopisarza, Aleksandra Fredry. Pisarz odwiedzał siostrę w Krościenku i to właśnie ona urządziła mu tutaj wesele w 1828 r. Sama wyszła za mąż w 1821 r. za Leona Jabłonowskiego, właściciela Krościenka i Odrzykonia. Gdy w 1845 roku powódź wyrządziła w Krościenku Wyżnym ogromne szkody, Cecylia przekazała znaczną część swojego majątku na odbudowę wsi. W czasie głodu kazała żywić w kuchni dworskiej codziennie 200 osób. Wspierała też zdolnych uczniów i studentów z tej miejscowości.

lipa drobnolistna, wiek 400 lat, obwód 750 cm, wysokość 25 m, pomnik przyrody;

Lipa Humboldta rośnie w niewielkiej miejscowości Dyszno, gdzie pod koniec XVIII wieku właścicielem tamtejszego majątku był Aleksander Humboldt - wielki uczony, przyrodnik i podróżnik, jeden z twórców nowoczesnej geografii. Już wtedy lipa miała około 150 lat i była okazałym drzewem, dzisiaj po około 400 latach wzrostu jest imponująca i wspaniała. Od nazwiska Humboldta pochodzi wiele nazw geograficznych. Jako jeden z pierwszych postulował potrzebę ochrony przyrody. W 1816 roku sformułował pojęcie ''pomnik przyrody''. W tym roku będziemy obchodzić 200-lecie tego wydarzenia.

lipa drobnolistna, wiek 395 lat, obwód 425 cm, wysokość 21 m, pomnik przyrody;

Jej imię upamiętnia królową Jadwigę, małżonkę Władysława Jagiełły. Sam Jagiełło, jak wskazują źródła historyczne, po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem odpoczywał w tych rejonach. W pobliskim Łabiszynie znajduje się dąb Jagiełły. ''Jadwiga'' rośnie w centrum miasta. Wizyta przy niej jest nieodzownym elementem gminnych uroczystości,

lipa drobnolistna, wiek 100 lat, obwód 295 cm, wysokość 32 m, pomnik przyrody;

Jest wyjątkowa, bo jest jedynym pomnikiem przyrody znajdującym się na terenie szkoły. Ta lipa ma także swoją legendę. Dawno temu na terenie dzisiejszych Warmii i Mazur żyły dwie przyjaciółki Li i Pa. Pewnego razu znalazły jakieś nasionko i zasadziły je. Po pewnym czasie zobaczyły mały, zielony kiełek, który z czasem stał się drzewem. Nazwano je LIPA od imion naszych bohaterek. Z czasem wokół lipy powstała wieś zwana Lipinkami. Mijały lata? Pewnego dnia drzewo przemówiło do przyjaciółek: Za kilka lat w tym miejscu powstanie szkoła, w której będzie się uczyło wasze potomstwo.

lipy drobnolistne, wiek 96 lat, obwód 185 cm, 285 cm, 165 cm, wysokość 19,5 m, 24,0 m, 20,5 m;

Zostały zasadzone na pamiątkę trzech powstań śląskich, podczas wielkiej patriotycznej manifestacji w Rudzie, obecnie dzielnicy miasta Ruda Śląska. Odbyła się ona w drugą rocznicę plebiscytu śląskiego, w niedzielę 18 marca 1923 roku. Do uczestnictwa w niej wzywały afisze obwieszczające ''Sadzenie lip!''

głóg, wiek 80 lat, obwód 150 cm ? drzewo wielopniowe, wysokość 7-8 metrów;

Głóg rośnie w okolicy Kopca Kościuszki w Krakowie, na polanie Modrzewiowej. Drzewo zostało odkryte z powodu założenia ptasiej stołówki przez Michała Pawluśkiewicza (brata znanego kompozytora Jana Kantego). Stołówka odwiedzana jest regularnie przez trzy rodzaje sikorek, dzięcioły, kosy, kowaliki, pełzacze leśne i ogrodowe. W okolicznym kominie mieszka nawet puszczyk.

platan klonolistny, wiek 280 lat, obwód 1165 cm, wysokość 35 m, pomnik przyrody;

Platan klonolistny rosnący na terenie Zespołu Pałacowo ? Parkowego w Dobrzycy, gdzie od niedawna mieści się Muzeum Ziemiaństwa, jest jednym z największych tego gatunku drzew w Polsce. Kształt jego liści zainspirował autora projektu insygniów władzy samorządowej, który umieścił ich wizerunek w łańcuch burmistrza i przewodniczącego Rady Miejskiej.

surmia wielkokwiatowa, wiek 90 lat, obwód 303 cm, wysokość 20 m;

Została zasadzona w tym miejscu, gdy powstał park zdrojowy. Uzdrowisko obsadzano drzewami i krzewami ozdobnymi. W tym też czasie posadzono surmię. Surmia jest królową parku. Jest niezwykle efektownym drzewem o bardzo dużych i bardzo ozdobnych liściach, które wypuszcza jako ostatnie drzewo w parku. Szczególnie pięknie wygląda w okresie kwitnienia. Owoce drzewa przypominają strąki fasoli, stąd często przez dzieci nazywana jest ''drzewem fasolkowym''.