Anna Perlik-Piątkowska razem z mężem kolekcjonuje pocztówki dawnej Bydgoszczy. Jesienią ubiegłego roku wydała album "Pozdrowienia z bydgoskiego Śródmieścia. Plac Teatralny - Gdańska - Plac Wolności". Poprosiliśmy, aby ze swoich zbiorów wybrała pocztówki i zdjęcia mające dla niej szczególne znaczenie i opowiedziała o nich na naszych łamach.
REKLAMA
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
1 z 14
Pierwsza
Pocztówka otrzymana jako prezent na mikołajki. Została kupiona w Bydgoszczy w sklepie z antykami i herbatą. Mimo, że Fontanna Potop jest popularnym motywem pocztówkowym to jest to rzadkie ujęcie. Pocztówka wysłana z Bydgoszczy 22 marca 1915 r. Wydawnictwo Trinks&Co z Lipska.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
2 z 14
Najpiękniejsza
Widok na nieistniejące kamienice na Mostowej. Dom Fryderyka (po lewej stronie) i kamienica Jachmanna (po prawej stronie) zostały zburzone w 1940 r. Powodem tej decyzji była chęć poszerzenia Mostowej i utworzenia szerokiego 'szlaku defilad' dla niemieckich wojsk. Warto zwrócić uwagę na eleganckie szyldy i zadrzewioną Wyspę Świętej Barbary. Pocztówka wysłana 14 stycznia 1908 r. z Bydgoszczy do Haldensleben. Wydawnictwo Reincke&Rubin z Magdeburga.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
3 z 14
Najbardziej inspirująca
Widok na zadrzewioną ulicę Gdańską w latach świetności. Szpaler drzew wycięto w okresie PRL. Warto także zwrócić uwagę na piękne markizy. Pocztówka wysłana 24 października 1939 r. z Bydgoszczy. Brak oznaczenia wydawnictwa. Przedwojenna, bo przebita z polskiego na niemiecki.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
4 z 14
Najbardziej zaskakująca
Dzień targowy na Starym Rynku. Wykorzystanie głównego placu miasta zupełnie inne niż dzisiaj. Warto zwrócić uwagę na tramwaj jadący przez środek. Pocztówka wysłana 29 czerwca 1916 z Bydgoszczy do. Wydawnictwo Otto Junga z Bydgoszczy.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
5 z 14
Najbardziej klimatyczna
Zimowy spacer w Parku Kazimierza Wielkiego. W tle widoczny dach kościoła na Placu Wolności. Pocztówka wykonana za zdjęcie tzw. fotowidokówka, wysłana 22 lipca 1911 r. z Bydgoszczy do Bydgoszczy.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
6 z 14
Najdziwniejsza
Na przełomie 1 i 2 dekady XX wieku zapanowała moda na przerabianie pocztówek i doklejanie do niej nowych elementów. Przykładem jest sterowiec nad Rybim Rynkiem. Doklejono też część łódek. Pocztówka z ok. 1910 r. Wydawnictwo Otto Junga z Bydgoszczy
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
7 z 14
Najsmutniejsza
Budynek Teatru Miejskiego na Placu Teatralnym w trakcie rozbiórki. Podczas walk o wyzwolenie miasta w 1945 roku budynek został trafiony pociskami, a następnie spaliło się jego wnętrze. Decyzja o rozbiórce z 1946 r. jest jednak uważana za zbyt pochopną. Teatr nadawał się do odbudowy. Pocztówka bez obiegu pocztowego wydana przez Wielkopolski Instytut Wydawniczy.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
8 z 14
Najdroższa
Wnętrze synagogi na ul. Pod Blankami, która została rozebrana w 1940 roku. Pocztówka bez obiegu pocztówek i oznaczenia wydawnictwa. W kolekcji wciąż brakuje pocztówki przedstawiającej synagogę w całości na zewnątrz. Jest to ostatnie wielkie kolekcjonerskie marzenie. Kilka miesięcy temu zrealizowano inne - zakup miedziorytu Dahlberga z XVII wieku przedstawiającego Szwedów patrzących na Bydgoszcz ze Szwederowa, który jest najstarszym zachowanym wizerunkiem miasta.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
9 z 14
Najbardziej poszukiwana
Skrzyżowanie ulic Gdańskiej, Krasińskiego i Śniadeckich. Pocztówka o szczególnym znaczeniu, bo niedaleka miejsca zamieszkania. W kamienicy przy lewym brzegu pocztówki (dziś w tym miejscu jest plac przed Rywalem) urodził się Walter Leistikow, jeden z najsłynniejszych niemieckich malarzy przełomu XIX i XX w - współzałożyciel Berlińskiej Secesji i przyjaciel Edvarda Muncha. W kamienicy przy prawym brzegu pocztówki (Gdańska 30) atelier miała Władysława Spiżewska, pierwsza polska fotografka w Bydgoszczy, która gorszyła społeczeństwo swoim wyemancypowaniem. Pocztówka wysłana z Bydgoszczy 28 listopada 1913 r.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
10 z 14
Najrzadsza
Trudno określić, która pocztówka w kolekcji jest najrzadsza. Sala bilardowa w restauracji Palast Cafe, która znajdowała się na parterze kamienicy kojarzonej dziś z Savoyem, z pewnością należy do mało popularnych. Warto przypomnieć, że Bydgoszcz słynęła ze swojej gastronomii. Na przełomie XIX i XX wieku dawała ona zatrudnienie nawet 10 proc. mieszkańców miasta (dziś łącznie z kategorią zakwaterowanie jest to ok. 2 proc.). Przedwojenni bydgoszczanie bardzo chętnie spędzali czas w kawiarniach i restauracjach - spotykały się tam rodziny, znajomi i kółka hobbystyczne. Przy restauracjach działały nie tylko sale bilardowe ale też ogrody, kręgielnie czy nawet małe sale teatralne. Pocztówka wysłana 1 sierpnia 1916 roku z Bydgoszczy. Wydana przez Atelier Wiktoria z Bydgoszczy.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
11 z 14
Najbardziej zaskakujące zdjęcie
W okresie międzywojennym plac Wolności i Park Kazimierza Wielkiego należały do najbardziej zadbanych miejsc w Bydgoszczy. Plac ozdabiano nawet dywanami z kwiatów. Na zdjęciu widoczne także palmy w donicach, które stały w Parku Kazimierza Wielkiego.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
12 z 14
Najdroższe zdjęcie
Bydgoszcz jak Paryż podczas wystawy światowej. Balon na terenie miejskiej gazowni (ul. Jagiellońska). Zdjęcie podpisane '1913' zostało prawdopodobnie wykonane 25 maja 1913 roku. Z okazji uroczystego otwarcia nieistniejącej już Wieży Bismarcka ponad miastem unosił się balon z napisem Bromberg. Jak widać wzbudzał duża sensację.
Archiwum Anny Perlik-Piątkowskiej
13 z 14
Jedyne zdjęcie z rodzinnej kolekcji
Na fotografii uwieczniono kuzynkę Marii Perlik (z domu Mazurkiewicz). Niestety, jej imienia i nazwiska nie udało się już odtworzyć. Zdjęcia z Potopem rozsiane są dziś po całej Polsce. Chętnie przyprowadzano tutaj przyjezdnych, aby się z nimi sfotografować na zakończenie spaceru. Zdjęcie z lat 30.
Anna Perlik-Piątkowska do albumu 'Pozdrowienia z bydgoskiego Śródmieścia. Plac Teatralny - Gdańska - plac Wolności' wybrała ze swojej bogatej kolekcji ponad sto pocztówek i zdjęć z archiwów prywatnych pokazujących przedwojenną Bydgoszcz. Album ukazał się nakładem bydgoskiego Wydawnictwa Pejzaż i bardzo szybko znalazł wielu nabywców. Jego nielicznie egzemplarze można jeszcze nabyć stronie sklep.visitbydgoszcz.pl (nakład na wyczerpaniu).
Archiwum prywatne
To część serii zatytułowanej 'Widoki dawnej Bydgoszczy'. Anna Perlik-Piątkowska zapoczątkowała swoją kolekcję w roku 2016. Uważa, że te stare fotografie są w stanie wpłynąć na teraźniejszość miasta.
Jeśli posiadacie kolekcje bydgostianów, które chcecie pokazać innym mieszkańcom Bydgoszczy, zapraszamy do kontaktu z naszą redakcją.
@Piotr84@ O tak, np. te kamienice przy Mostowej wysadzone przez Niemców albo Potop przetopiony przez nich na armaty :) Ach ci Polacy, najpierw wywołali dwie wojny a potem w demokratycznych wyborach wybrali komunizm, specjalnie, żeby Bydgoszcz stała się brzydka :)
@Piotr84@ Dzisiaj oglądałem film o odbudowie różnych miast w Polsce, o zabytkowych budynkach zniszczonych w czasie wojny. Przez Niemców, Rosjan i niestety w niemądry sposób rozebranych przez Polaków już po wojnie, a nadających się do odbudowy. W Bydgoszczy są wciąż wyrwy np. na Placu Teatralnym i Starym Rynku. W Głogowie potrafiono odbudować całkowicie XV wieczny Ratusz, w Gdańsku w latach 7O XX wieku m. in. Kościoły św. Jana i św. Brygidy. W Bydgoszczy odbudowano Potop i zrekonstruowano Most S. A co z Teatrem Miejskim, ZPSR, dwoma spichlerzami na RR itd. ?. Dziękuję za Twój wpis, odbudował się Gdańsk, Wrocław, Poznań, Elbląg, Głogów, nawet dużym stopniu Szczecin a Bydgoszcz wciąż nie. Zawsze jesteśmy z tylu, ile lat jeszcze ? Możemy odzyskać tożsamość, trzeba wreszcie zacząć działać.
Wszystkie komentarze
O tak, np. te kamienice przy Mostowej wysadzone przez Niemców albo Potop przetopiony przez nich na armaty :) Ach ci Polacy, najpierw wywołali dwie wojny a potem w demokratycznych wyborach wybrali komunizm, specjalnie, żeby Bydgoszcz stała się brzydka :)
Chodzi mi o brak odbudowania zabytków.
Tylko i wyłącznie o to.
Tak ciężko było się domyśleć.
Dzisiaj oglądałem film o odbudowie różnych miast w Polsce, o zabytkowych budynkach zniszczonych w czasie wojny. Przez Niemców, Rosjan i niestety w niemądry sposób rozebranych przez Polaków już po wojnie, a nadających się do odbudowy. W Bydgoszczy są wciąż wyrwy np. na Placu Teatralnym i Starym Rynku. W Głogowie potrafiono odbudować całkowicie XV wieczny Ratusz, w Gdańsku w latach 7O XX wieku m. in. Kościoły św. Jana i św. Brygidy. W Bydgoszczy odbudowano Potop i zrekonstruowano Most S. A co z Teatrem Miejskim, ZPSR, dwoma spichlerzami na RR itd. ?. Dziękuję za Twój wpis, odbudował się Gdańsk, Wrocław, Poznań, Elbląg, Głogów, nawet dużym stopniu Szczecin a Bydgoszcz wciąż nie. Zawsze jesteśmy z tylu, ile lat jeszcze ? Możemy odzyskać tożsamość, trzeba wreszcie zacząć działać.
Bydgoszcz i tak jest bardzo ładna, ale wciąż ma szanse być jeszcze ładniejsza.
No dokładnie.
Niestety w to miasto nikt już nie będzie inwestował.