Ulice bydgoskich przemysłowców w Parku Przemysłowym

Z wnioskiem o nadanie nazw drogom wewnętrznym na terenie BPPT zwrócił się do rady miasta zarząd Parku.  Konieczność wprowadzenia tego argumentowano faktem, iż w tej chwili wszystkim nieruchomościom w tym rejonie przypisany jest wspólny adres, czyli ul. Wojska Polskiego 65. Pod ten adres jest w sumie przypisane ponad 2 tysiące hektarów. Przy obecnym rozwoju Parku stanowi to duże utrudnienie dla klientów i dostawców firm.

Ulice, które powstały na terenie BPPT są efektem rozbudowy jego infrastruktury w ramach projektu dofinansowanego ze środków unijnych. W jego ramach powstało ponad 7 km dróg wraz z chodnikami, ścieżkami rowerowymi i całą infrastruktura towarzyszącą.

Po zakończeniu projektu BPPT przewiduje przekazanie dróg pod nadzór Zarządu Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy i nadanie im statusu dróg publicznych, a także otwarcie terenów BPPT na miasto. Aby tak się stało niezbędne jest nadanie nazw ulicom na terenie parku.

1 - ul. Bydgoskich Przemysłowców
2 - ul. Ernsta Petersona
3 - ul. Władysława Paciorkiewicza
4 - ul. Franza Blumwego
5 - ul. Józefa Milcherta
6 - ul. Bogdana Raczkowskiego
7 - ul. Hermana Frankego
8 - ul. Stanisława Jana Rolbieskiego
9 - ul. Jerzego Falkowskiego
10 - ul. Edmunda Matuszewskiego
11 - ul. Emila Gamma

Ernst Heinrich Peterson (1843-1905) - właściciel cegielni i dwóch młynów na Czyżkówku (na zdjęciu), inicjator systemu opieki nad pracownikami, filantrop. Jego zakład na Okolu produkował cegły murarskie, dachówki i pustaki. W swoich firmach zainicjował system opieki - utworzył kasę chorych, obejmującą także małżonków i dzieci. Przed wojną na Okolu, w rejonie ul. Grunwaldzkiej, znajdował się Plac Petersona - nazwa przetrwała do 1945 r. Podobnie było z ulicą Petersona w centrum Bydgoszczy (znajdowała się przy niej cegielnia produkująca materiały do budowy śluz Kanału Bydgoskiego) - dziś nosi ona nazwę Obrońców Bydgoszczy.

Władysław Paciorkiewicz (1876-1925) - mistrz mechanik, wynalazca, konstruktor maszyn do pisania - produkował je w Bydgoszczy od 1921 roku. Doświadczenie zawodowe zdobywał w Berlinie, a także w stanach Zjednoczonych i Anglii. W 1903 roku zbudował prototyp kieszonkowej maszyny do pisania, a trzy lata później maszynę do pisania o nazwie Merkur. Konstruował i zdobywał patenty na wiele swoich urządzeń - jak np. automat oddzielający fałszywe monety od prawdziwych. Po przyjeździe do Bydgoszczy w 1921 roku uruchomił pierwszą w Polsce wytwórnię maszyn do pisania (najpierw mieściła się przy ul. Gdańskiej, a później przy obecnej ul. Dolina. Cały czas konstruował nowe modele maszyn np. Idea czy Polonia, które przyniosły mu sławę.

Franz Blumwe (1853-1903) - właściciel i dyrektor fabryki traków, maszyn do obróbki drewna, maszyn parowych i urządzeń transmisyjnych. W 1899 roku jego firma zatrudniała blisko 300 pracowników, a produkowane w niej urządzenia eksportowano do Ameryki, Afryki, a nawet do Chin. Blumwe założył pracowniczą kasę chorych i kasę pogrzebową, a każdemu pracownikowi ze stażem dłuższym, niż 10 lat, ufundował wkład oszczędnościowy w wysokości 50 marek. W 1900 roku utworzył dom opieki dla dzieci, których rodzice pracowali. Mieścił się on w wilii przy ul. Nakielskiej, a korzystało z niego 120 dzieci. Blumwe wybudował także pałacyk przy ul Gdańskiej 58 (obecnie mieści się w nim siedziba Radia PiK). Na bazie jego zakładu powstała, działająca do dziś, Fabryka Obrabiarek do Drewna (na zdjęciu).

Józef Milchert (1874-1930) - kupiec, przedsiębiorca, właściciel fabryki likierów, wynalazca, autor 25 patentów, działacz społeczny, założyciel Towarzystwa Kupców w Bydgoszczy, jeden z budowniczych Kościoła pw. Świętej Trójcy, radny miejski, prezes Towarzystwa Przemysłowo-Rzemieślniczego. 19 stycznia 1920 roku reprezentował stronę polską w akcie inkorporacji Bydgoszczy do Macierzy. Przez wiele lat był radnym i członkiem Magistratu odpowiedzialnym między innymi za kasy oszczędnościowe, rzeźnie, halę targową, łaźnię miejską, straż pożarną i tabor miejski. Został pochowany na cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy - w nekrologu Rada Miasta napisała o nim jako przedstawicielu "starej gwardii patriotów-Polaków w Bydgoszczy".

Bogdan Raczkowski (1888-1939) - inżynier architekt, projektant kościoła na Siernieczku, kierownik Urzędu Budownictwa Naziemnego i zastępca przewodniczącego Komitetu Rozbudowy Miasta, który przyczynił się do rozwoju Bydgoszczy o nowe osiedla,  a także powstania stadionu miejskiego, elektrowni czy nowych szkół. Raczkowski obok Kazimierza Skicińskiego był projektantem Szpitala Miejskiego (obecnie im. A.Jurasza). Działał w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych i Związku Zawodowym Plastyków Wielkopolsko-Pomorskich. Raczkowski wraz z żoną i córką został rozstrzelany przez hitlerowców w Lesie Gdańskim w dniu 4 października 1939 r.

Herman August Franke (1829-1913) - właściciel wytwórni spirytusu, zakładów kąpielowych oraz tartaku, prezes Izby Handlowej, działacz Towarzystwa Upiększania Bydgoszczy, fundator domu dla starców i osób nieuleczalnie chorych. Przez 30 lat (od 1875 do 1905 r.) był radcą miejskim. Jego destylatornia spirytusu (na zdjęciu), wytwórnia likieru i magazyny mieściły się przy ul. Podwale 11 oraz ul. Czartoryskiego. Przez lata gromadził różne pamiątki związane z Bydgoszczą, a jego zbiór dał początek Muzeum Miejskiemu. Wspierał wiele działań w mieście, jak budowę kościołów czy drogi nad Kanałem Bydgoskim, fundował także stypendia. W 1900 roku Franke otrzymał godność Honorowego Obywatela Bydgoszczy.

Stanisław Jan Rolbieski (1873-1939) - inżynier, który nadzorował po I wojnie światowej przejęcie przemysłu bydgoskiego z rąk niemieckich, budowniczy i dyrektor przedsiębiorstwa Kabel Polski, dyrektor fabryki karbidu w Smukale. Doświadczenie zdobywał w berlińskiej firmie Kabelwerke, dla której wykonywał prace montażowe w  Hiszpanii, Norwegii, Anglii, a nawet Rosji. W 1919 roku wrócił do Bydgoszczy i został decernentem Handlu i Przemysłu Podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej. Został radcą miejskim zajmującym się elektrownią, tramwajami oraz sprawami wodnymi i portowymi. Zainicjował wykup przez miasto dużych przedsiębiorstw niemieckich. Największym jego osiągnięciem było zainicjowanie budowy pierwszej polskiej fabryki kabli. 20 października 1939 roku został wraz z całą rodziną rozstrzelany przez hitlerowców.

Jerzy Falkowski (1926-2003) - w latach 1959-67 dyrektor Okręgowej Dyrekcji Inwestycji Miejskich pilotujący m.in. budowę Fordonu, Wyżyn (na zdjęciu), Kapuścisk, Błonia, Skrzetuska i Bartodziejów.  Prezes Naczelnej Organizacji Technicznej, prezes Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa Technicznego, wiceprzewodniczący Bydgoskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych i dyrektor biura Oddziału Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej Budownictwa w Bydgoszczy. Był jednym z inicjatorów budowy nad Brdą Bydgoskiego Domu Technika. Zaangażował się także w powołanie Wyższej Szkoły Inżynierskiej, która przekształciła się później w Akademię Techniczno-Rolniczą.

Edmund Matuszewski (1921-1999) - dyrektor techniczny Pomorskich Zakładów Przemysłu Wapienniczego w Bydgoszczy, wieloletni sekretarz Naczelnej Organizacji Technicznej, zasłużył się bardzo dla kształcenia kadr technicznych w regionie. Działał w Wojewódzkim Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP) oraz w Oddziale Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych i Mineralnego w Bydgoszczy. Był jednym z inicjatorów budowy Bydgoskiego Domu Technika (na zdjęciu), a także kierował tworzeniem oddziałów terenowych NOT w Grudziądzu, Inowrocławiu, Toruniu i Włocławku. Za swoją pracę otrzymał wiele nagród i odznaczeń.

Emil Gamm (1842-1908) - przemysłowiec, właściciel fabryki mydła i świec, radny miejski i twórca fundacji zajmującej się pomocą najuboższym bydgoszczanom. W ratuszu zajmował się problemami służby zdrowia. Działał aktywnie na rzecz Towarzystwa Upiększania Miasta, należał również do placówki Czerwonego Krzyża. Wspierał także budowę kościoła ewangelickiego św. Pawła. W Bydgoszczy była już ulica nazwana jego imieniem (o czym informuje broszura Objaśnienia nazw, ulic i placów miasta Bydgoszczy z 1933 r.), jednak nazwa ta przetrwała do 1945 roku.

- Nazwy poddane pod głosowanie Rady Miasta są wynikiem konkursu ogłoszonego w sierpniu tego roku - mówi Daniel Rabacha, specjalista ds. prawnych w BPPT - Wpłynęły łącznie 64 zgłoszenia w konkursie, które oceniała komisja z udziałem m.in.  Jerzego Derendy, Prezesa Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, a także Stefana Pastuszewskiego, Przewodniczący Zespołu ds. Nazewnictwa Miejskiego.

Jak się okazuje komisja wybrała propozycje dwóch uczestników konkursu, którzy zaproponowali uhonorowanie bydgoskich przemysłowców i inżynierów. Autorami koncepcji są Karol Długokęcki i Jeremi Juruś.  - Na prośbę komisji do propozycji odniósł się Pan Jerzy Derenda, który uzupełnił listę patronów i opracował ich biogramy - dodaje Rabacha.

Nadanie tych nazw ma być hołdem złożonym bydgoskim przedsiębiorcom, przemysłowcom, projektantom i konstruktorom, którzy poczynając od czasów zaboru pruskiego, przez 20-lecie międzywojenne, po czasy współczesne - budowali nowoczesny przemysł i infrastrukturę Bydgoszczy.

- Planujemy po nowym roku uroczyste wręczenie nagród osobom, od których pochodził ten pomysł, a także upominków autorom innych ciekawych propozycji zgłoszonych ramach konkursu - deklaruje Rabacha.