Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi Sprawdź ofertę
    Szukaj
    Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
    wyborcza.pl Bydgoszcz

    Stary Rynek w Bydgoszczy. Tak się zmieniał przez lata

    Wiadomości z Bydgoszczy
    Jacek Glugla
    Stary Rynek w Bydgoszczy
    Ratusz na samym środku rynku, dwa kościoły obok, pomnik pruskiego władcy, dzieci bawiące się z gęsią, tramwaje, a nawet parking. Zobacz jak kiedyś wyglądał Stary Rynek.
    Trwa wprowadzanie zmian na Starym Rynku. Nie pierwsze w jego historii. Zobacz, jakie metamorfozy przechodził.
    ARCHIWUM
    1 z 31

    Trwa wprowadzanie zmian na Starym Rynku. Nie pierwsze w jego historii. Zobacz, jakie metamorfozy przechodził.
    Na fragmencie pochodzącej z 1657 roku ryciny Erica Dahlberga widać jedną z wież Kościoła Św. Krzyża stojącego na rynku . To wieża północna dokończona w w 1655 roku. Przed kościołem widać wieżę renesansowego ratusza stojącego na samym środku rynku. Po 40 latach (1695) pojawił się tu kolejna wieża - dwuwieżowy kościół jezuitów w 1808 roku zmienił patrona na św. Ignacego Loyolę.
    ERIC DAHLBERG
    2 z 31

    Na fragmencie pochodzącej z 1657 roku ryciny Erica Dahlberga widać jedną z wież Kościoła Św. Krzyża stojącego na rynku . To wieża północna dokończona w w 1655 roku. Przed kościołem widać wieżę renesansowego ratusza stojącego na samym środku rynku. Po 40 latach (1695) pojawił się tu kolejna wieża - dwuwieżowy kościół jezuitów w 1808 roku zmienił patrona na św. Ignacego Loyolę.
    Jeszcze jeden fragment ryciny Dahlberga z 1657 roku, który pokazuje ówczesny plan Bydgoszczy. W środku - rynek.
    ERIC DAHLBERG
    3 z 31

    Jeszcze jeden fragment ryciny Dahlberga z 1657 roku, który pokazuje ówczesny plan Bydgoszczy. W środku - rynek.
    A to jedna z map pokazujących Bydgoszcz w XVI wieku. W środku rynku stary ratusz. Na planie po prawej widoczny jest zamek bydgoski otoczony fosami. Z lewej - dzisiejsza Katedra.
    ARCHIWUM
    4 z 31

    A to jedna z map pokazujących Bydgoszcz w XVI wieku. W środku rynku stary ratusz. Na planie po prawej widoczny jest zamek bydgoski otoczony fosami. Z lewej - dzisiejsza Katedra.
    Przed kościołem Św. Krzyża na samy środku stał bydgoski ratusz, który w pierwotnej formie zbudowany został krótko po nadaniu praw Bydgoszczy praw miejskich przez Kazimierza Wielkiego (po 1346 roku). Początkowo był drewniany, potem murowany. Na początku XVII wieku budynek z wieżą był reprezentacyjny, po wojnach szwedzkich zaczął podupadać. W połowie XVIII wieku spalona wcześniej wieża ratusza (1708) została rozebrana, a budynek jeszcze bardziej podupadał aż do jego przez władze pruskie w latach 1830-1834.
    ARCHIWUM
    5 z 31

    Przed kościołem Św. Krzyża na samy środku stał bydgoski ratusz, który w pierwotnej formie zbudowany został krótko po nadaniu praw Bydgoszczy praw miejskich przez Kazimierza Wielkiego (po 1346 roku). Początkowo był drewniany, potem murowany. Na początku XVII wieku budynek z wieżą był reprezentacyjny, po wojnach szwedzkich zaczął podupadać. W połowie XVIII wieku spalona wcześniej wieża ratusza (1708) została rozebrana, a budynek jeszcze bardziej podupadał aż do jego przez władze pruskie w latach 1830-1834.
    Tutaj również widać już dwie wieże kościoła jezuitów na Starym Rynku charakterystyczne dla Bydgoszczy od XVII wieku. z hełmami liczyły 48 metrów. Hełmy uległy zniszczeniu podczas gwałtownej wichury i burzy, która przeszła przez Bydgoszcz w 1848 roku.
    ARCHIWUM
    6 z 31

    Tutaj również widać już dwie wieże kościoła jezuitów na Starym Rynku charakterystyczne dla Bydgoszczy od XVII wieku. z hełmami liczyły 48 metrów. Hełmy uległy zniszczeniu podczas gwałtownej wichury i burzy, która przeszła przez Bydgoszcz w 1848 roku.
    Litografia, która pokazuje rynek z wieżami kościoła św. Ignacego Loyoli już be hełmów na wieżach, które strąciła burza w 1848 roku. Warto zwrócić uwagę na latarnię, która stoi na środku rynku. Było to pierwsze w Bydgoszczy miejsce, które miało sztuczne oświetlenie. W 1788 zainstalowano tu lampy olejowe.
    ARCHIWUM
    7 z 31

    Litografia, która pokazuje rynek z wieżami kościoła św. Ignacego Loyoli już be hełmów na wieżach, które strąciła burza w 1848 roku. Warto zwrócić uwagę na latarnię, która stoi na środku rynku. Było to pierwsze w Bydgoszczy miejsce, które miało sztuczne oświetlenie. W 1788 zainstalowano tu lampy olejowe.
    Pomnik króla pruskiego Fryderyka II odsłonięto na bydgoskim rynku w 1862 roku. Wtedy też Niemcy nazwali rynek Friedrichspaltz. W tle kościół jezuitów św. Ignacego Loyoli bez hełmów strąconych przez wichurę.
    ARCHIWUM
    8 z 31

    Pomnik króla pruskiego Fryderyka II odsłonięto na bydgoskim rynku w 1862 roku. Wtedy też Niemcy nazwali rynek Friedrichspaltz. W tle kościół jezuitów św. Ignacego Loyoli bez hełmów strąconych przez wichurę.
    Pierwszy z pomników na bydgoskim rynku - Fryderyka II- stał tu od 1862 roku do 1919. Potem został wywieziony do Piły. Wrócił wraz z nazistami na cztery lata w 1941 roku. W 1945 został zniszczony i przetopiony.
    ARCHIWUM
    9 z 31

    Pierwszy z pomników na bydgoskim rynku - Fryderyka II- stał tu od 1862 roku do 1919. Potem został wywieziony do Piły. Wrócił wraz z nazistami na cztery lata w 1941 roku. W 1945 został zniszczony i przetopiony.
    Pomnik Fryderyka II na środku rynku
    ARCHIWUM
    10 z 31

    Pomnik Fryderyka II na środku rynku
    Stary Rynek między rokiem 1862 a 1880. Kościół jeszcze nie ma obudowanych wież, a stoi już pomnik króla Fryderyka II.
    ARCHIWUM
    11 z 31

    Stary Rynek między rokiem 1862 a 1880. Kościół jeszcze nie ma obudowanych wież, a stoi już pomnik króla Fryderyka II.
    W 1880 roku zaczęła się budowa nowych wież kościoła jezuitów. Trwała dwa lata. Przy okazji zmieniono też elewację swiątyni.
    ARCHIWUM
    12 z 31

    W 1880 roku zaczęła się budowa nowych wież kościoła jezuitów. Trwała dwa lata. Przy okazji zmieniono też elewację swiątyni.
    Dużą zmianą w historii bydgoskiego rynku było położenia na nim torów tramwajowych. Pierwszy tramwaj konny przejechał przez środek głównego placu miejskiego w Bydgoszczy w roku 1888.
    ARCHIWUM
    13 z 31

    Dużą zmianą w historii bydgoskiego rynku było położenia na nim torów tramwajowych. Pierwszy tramwaj konny przejechał przez środek głównego placu miejskiego w Bydgoszczy w roku 1888.
    Od roku 1896 przez rynek jeździły już tramwaje elektryczne i to na dwóch liniach. 'Linia czerwona' ('A'): Dworzec Główny-Grunwaldzka oraz oraz 'zielona' ('B') ul. Gdańskiej-ul. Toruńska.
    ARCHIWUM
    14 z 31

    Od roku 1896 przez rynek jeździły już tramwaje elektryczne i to na dwóch liniach. 'Linia czerwona' ('A'): Dworzec Główny-Grunwaldzka oraz oraz 'zielona' ('B') ul. Gdańskiej-ul. Toruńska.
    Widok na północną pierzeję Friedrcihsplatz w stronę dzisiejszej ulicy Mostowej
    ARCHIWUM
    15 z 31

    Widok na północną pierzeję Friedrcihsplatz w stronę dzisiejszej ulicy Mostowej
    'Studzienka' czyli fontanna z brązową rzeźbą dzieci bawiących się z gęsią stanęła na Starym Rynku w 1909 roku. Mniej więcej w tym miejscu, gdzie dziś przestawiono pomnik Walki i Męczeństwa. Ufundował ją aptekarz dr Alfred Kupffender z okazji stulecia apteki 'Pod Złotym Orłem' w północnej pierzei Starego Rynku. Fontanienka stała dokładnie przed apteką i kościołem pojezuickim. W 1940 naziści zburzyli kościół i usnęli 'Studzienkę'. Trafiła do magazynów i rzeźba dzieci miała być przetopiona na cele wojenne. Na szczęście do tego nie doszło. W 1948 wróciła na Stary Rynek na swoje dzisiejsze miejsce - przed bibliotekę na pierzei południowej.
    ARCHIWUM
    16 z 31

    'Studzienka' czyli fontanna z brązową rzeźbą dzieci bawiących się z gęsią stanęła na Starym Rynku w 1909 roku. Mniej więcej w tym miejscu, gdzie dziś przestawiono pomnik Walki i Męczeństwa. Ufundował ją aptekarz dr Alfred Kupffender z okazji stulecia apteki 'Pod Złotym Orłem' w północnej pierzei Starego Rynku. Fontanienka stała dokładnie przed apteką i kościołem pojezuickim. W 1940 naziści zburzyli kościół i usnęli 'Studzienkę'. Trafiła do magazynów i rzeźba dzieci miała być przetopiona na cele wojenne. Na szczęście do tego nie doszło. W 1948 wróciła na Stary Rynek na swoje dzisiejsze miejsce - przed bibliotekę na pierzei południowej.
    Jeszcze jedno ujęcie 'Studzienki' - tym razem na tle kościoła pojezuickiego. Widać doskonale główne wejście do świątyni.
    ARCHIWUM
    17 z 31

    Jeszcze jedno ujęcie 'Studzienki' - tym razem na tle kościoła pojezuickiego. Widać doskonale główne wejście do świątyni.
    Widok na rynek po roku 1909. Przed kościołem i apteką widać już stojącą fontannę 'Dzieci bawiące się z gęsią'.
    ARCHIWUM
    18 z 31

    Widok na rynek po roku 1909. Przed kościołem i apteką widać już stojącą fontannę 'Dzieci bawiące się z gęsią'.
    Dzień hadlowy na rynku w Bydgoszczy. Prawdziwe miasto dla ludzi. Przez sam środek handlującego tłumu przejeżdża trawmaj relacji Dworzec Główny-ul. Grunwaldzka.
    ARCHIWUM
    19 z 31

    Dzień hadlowy na rynku w Bydgoszczy. Prawdziwe miasto dla ludzi. Przez sam środek handlującego tłumu przejeżdża trawmaj relacji Dworzec Główny-ul. Grunwaldzka.
    Na początku 1940 roku hitlerowscy okupanci zaczęli wyburzać kościół i kamienice tworzące zachodnią pierzeję rynku. 23 października 1940 nie było po nich śladu.
    ARCHIWUM
    20 z 31

    Na początku 1940 roku hitlerowscy okupanci zaczęli wyburzać kościół i kamienice tworzące zachodnią pierzeję rynku. 23 października 1940 nie było po nich śladu.
    Ruiny po zachodniej pierzei w 1940 roku. Widać jeszcze fragment prezbiterium kościoła. Wkrótce gruz zostanie wywieziony. Decyzję o zburzeniu kościoła i kamienic podjął nadburmistrz Bydgoszczy i partyjny funkcjonariusz NSDAP - Warner Kampe.
    ARCHIWUM
    21 z 31

    Ruiny po zachodniej pierzei w 1940 roku. Widać jeszcze fragment prezbiterium kościoła. Wkrótce gruz zostanie wywieziony. Decyzję o zburzeniu kościoła i kamienic podjął nadburmistrz Bydgoszczy i partyjny funkcjonariusz NSDAP - Warner Kampe.
    Lotnicze zdjęcie bydgoskie rynku z czasów II Wojny Światowej (po roku 1941). Nie ma już kościoła pojezuickiego. Przywrócony omnik Fryderyka II stoi bliżej budynku biblioteki na południowej pierzei.
    ARCHIWUM
    22 z 31

    Lotnicze zdjęcie bydgoskie rynku z czasów II Wojny Światowej (po roku 1941). Nie ma już kościoła pojezuickiego. Przywrócony omnik Fryderyka II stoi bliżej budynku biblioteki na południowej pierzei.
    Lata 60-te ubiegłego stulecia. Ostatnie 'chwile' przed postawieniem pomnika Walki i Męczeństwa wraz ze stojącym za nim szańcem.
    ARCHIWUM
    23 z 31

    Lata 60-te ubiegłego stulecia. Ostatnie 'chwile' przed postawieniem pomnika Walki i Męczeństwa wraz ze stojącym za nim szańcem.
    Pocztówka z 1969 roku. Wtedy na płycie Starego Rynku pojawił się pomnik Walki i Męczeństwa Ziemii Bydgoskiej. Za nim znajdował się kamienny szaniec, a obok wielki znicz. Pomnik z brązu zaprojektował prof. Franciszek Masiak z Warszawy. Miał pierwotnie upamiętniać powstanie w warszawskim gettcie, ale po roku 1968 władza ludowa 'straciła zainteresowanie' cierpieniami Żydów polskich.
    ARCHIWUM
    24 z 31

    Pocztówka z 1969 roku. Wtedy na płycie Starego Rynku pojawił się pomnik Walki i Męczeństwa Ziemii Bydgoskiej. Za nim znajdował się kamienny szaniec, a obok wielki znicz. Pomnik z brązu zaprojektował prof. Franciszek Masiak z Warszawy. Miał pierwotnie upamiętniać powstanie w warszawskim gettcie, ale po roku 1968 władza ludowa 'straciła zainteresowanie' cierpieniami Żydów polskich.
    Stary Rynek w Bydgoszczy na początku lat 70. XX wieku w dużej mierze zamienił się w parking.
    ARCHIWUM
    25 z 31

    Stary Rynek w Bydgoszczy na początku lat 70. XX wieku w dużej mierze zamienił się w parking.
    W roku 2007 prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz podjął decyzję o przeniesieniu szańca zza pomnika Walki i Męczeństwa. Chciał również usunąć ze Staregi Rynku pomnik, ale przeszkodziły w tym obywatelskie protesty.
    Fot. Krzysztof Szatkowski / Agencja Wyborcza.pl
    26 z 31

    W roku 2007 prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz podjął decyzję o przeniesieniu szańca zza pomnika Walki i Męczeństwa. Chciał również usunąć ze Staregi Rynku pomnik, ale przeszkodziły w tym obywatelskie protesty.
    Prace archeologiczne w 2010 roku. Z kilkudziesięciometrowej wieży pierwszego ratusza zachowały się fundamenty zbudowane z kamieni otoczakowych, zaprawy murarskiej i gruzu ceglanego. Widać też kamienne posadzki piwnic ratusza i kanał kominowy, który tworzył narożnik głównej bryły gmachu. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków wydał decyzję o ścisłej ochronie zabytków. Zostały co prawda zakopane, ale nie wolno ich naruszać w żaden sposób.
    Fot. Krzysztof Szatkowski / Agencja Wyborcza.pl
    27 z 31

    Prace archeologiczne w 2010 roku. Z kilkudziesięciometrowej wieży pierwszego ratusza zachowały się fundamenty zbudowane z kamieni otoczakowych, zaprawy murarskiej i gruzu ceglanego. Widać też kamienne posadzki piwnic ratusza i kanał kominowy, który tworzył narożnik głównej bryły gmachu. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków wydał decyzję o ścisłej ochronie zabytków. Zostały co prawda zakopane, ale nie wolno ich naruszać w żaden sposób.
    Pomnik Walki i Męczeństwa na Starym Rynku został 31 lipca 2018 zdjęty z postumentu. Dwa dni później został przesunięty o 15 metrów na nowe miejsce - bliżej północnej pierzei i Katedry.
    Grażyna Marks
    28 z 31

    Pomnik Walki i Męczeństwa na Starym Rynku został 31 lipca 2018 zdjęty z postumentu. Dwa dni później został przesunięty o 15 metrów na nowe miejsce - bliżej północnej pierzei i Katedry.
    Stary Rynek w Bydgoszczy w czasie aktualnej przebudowy z pomnikiem Walki i Męczeństwa ustawionym już w docelowym miejscu. NA pierwszym planie 'Dzieci bawiące się z gęsią', które do tej pory wędrowały po rynku tylko raz.
    Roman Bosiacki
    29 z 31

    Stary Rynek w Bydgoszczy w czasie aktualnej przebudowy z pomnikiem Walki i Męczeństwa ustawionym już w docelowym miejscu. NA pierwszym planie 'Dzieci bawiące się z gęsią', które do tej pory wędrowały po rynku tylko raz.
    Stary Rynek w Bydgoszczy w czasie przebudowy z pomnikiem Walki i Męczeństwa ustawionym już w docelowym miejscu
    Roman Bosiacki
    30 z 31

    Stary Rynek w Bydgoszczy w czasie przebudowy z pomnikiem Walki i Męczeństwa ustawionym już w docelowym miejscu
    Stary Rynek w Bydgoszczy
    Fot. Roman Bosiacki / Agencja Wyborcza.pl
    31 z 31

    Stary Rynek w Bydgoszczy
    Stary Rynek w Bydgoszczy
    Czytaj teraz
    Więcej

      Popularne

      Komentarze
      Zaloguj się
      Chcesz dołączyć do dyskusji? Kup prenumeratę, by czytać artykuły i je komentować

      Wszystkie komentarze

      sortuj:
      od najnowszego od najstarszego od najpopularniejszego od najmniej popularnego

      Tematy ważne dla Bydgoszczy

      Tematy
      Miejsca

      Warto przeczytać

      Magazyn Kuchnia
      Magazyny
      Licytacje, przetargi
      wyborcza.pl
      Serwisy partnerskie

      Copyright © Wyborcza sp. z o.o.

      Właściciel niniejszego serwisu nie wyraża zgody na zwielokrotnianie ani inne korzystanie z utworów rozpowszechnionych w tym serwisie, w celu eksploracji tekstów i danych. Więcej informacji w zastrzeżeniu dot. eksploracji tekstów i danych.