Według autorów ustawy, w Polsce jest około 1200-1400 nazw miejsc, które upamiętniają system komunistyczny - na zdjęciu skrzyżowanie w Bogatyni. Jak to ocenić? Nie ma gotowej listy. Zgodnie z ustawą chodzi o nazwy "odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989". Zgodnie z nowym prawem nie można nadawać nazw spełniających te warunki a jeśli taka istnieje, trzeba ją zmienić. Decyzję podejmie wojewoda. Wcześniej będzie zobowiązany do zasięgnięcia opinii Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Może także zapytać o zdanie Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Władze samorządowe będą miały trzy miesiące na to, by nadać danemu obiektowi nową nazwę.
W Bydgoszczy na początku lat 90. rada miasta sama zmieniała wiele z tych, które nadano w PRL. Nie chodzimy już m.in. 1 Maja (dziś, tak samo jak w okresie międzywojennym to Gdańska), Armii Czerwonej (Focha), 22 Lipca (11 Listopada), gen. Karola Świerczewskiego (św. Trójcy), Juliana Marchlewskiego (Stary Port). Skrócono nazwę al. Ludowego Wojska Polskiego - zlikwidowano przymiotnik "ludowy".
IPN jeszcze w czasie kadencji prezesa Janusza Kurtyki informował bydgoski ratusz, które nazwy powinny zostać zmienione. Wtedy lista wyglądała następująco: ul. Armii Ludowej, ul. Teodora Duracza, ul. Józefa Powalisza, ul. Zygmunta Berlinga (na zdjęciu), ul. Oskara Langego, ul. Bolesława Rumińskiego, ul. Stanisława Lehmana, ul. Romana Chłodzińskiego, park płk. Zbigniewa Załuskiego, aleja Planu 6-letniego.
W przypadku ulicy na Kapuściskach, największej z tych, jakie się znalazły na liście wątpliwości nie ma poseł Łukasz Schreiber (PiS), który wielokrotnie wypowiadał się za koniecznością zmian. - To był plan, który rujnował polską gospodarkę - mówi Schreiber. Realizowany w latach 1950-55 plan zwiększenia inwestycji i intensywnej industrializacji kraju obmyślony był na wzór radziecki. Z powodu minimalnych nakładów na konsumpcję zakończył się kryzysem społecznym.
Pytania budzi życiorys Stanisława Lehmana. - Wprawdzie był przed wojną urzędnikiem samorządowym w Koronowie i Mogilnie oraz pracownikiem kancelarii adwokackich, w latach 1929-1934 związanym z Polską Partią Socjalistyczną, jednak już w maju 1945 r. wstąpił w Bydgoszczy do Polskiej Partii Robotniczej - pisał Kurtyka. Lehman awansował w strukturach Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, aby w marcu 1949 r. zostać przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Narodowej. - Prawdopodobnie jest to najmniej wyrazisty przypadek. Ale pamiętajmy, że karierę robił w czasach stalinizmu. Współtworzył aparat władzy. Nie chodzi o to, żeby go potępiać, ale czy zasługuje na to, by jego pamięć była uczczona nazwą ulicy? - pyta Schreiber.
Wątpliwości dotyczą też Romana Chłodzińskiego. Był przedwojennym dziennikarzem radiowym, później więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych a po wojnie działaczem PZPR, członkiem bydgoskiej egzekutywy. Szefował lokalnemu ZBOWiD-owi. - Osobiście uważam, że nie trzeba zmieniać tej nazwy. Znałem osobiście redaktora Chłodzińskiego. Był dobrym organizatorem, w lokalnej rozgłośni dobrze się go wspomina - mówi Stefan Pastuszewski, przewodniczący komisji nazewnictwa miejskiego.
Ratusz szacuje, że przy ulicach, których nazwy zostaną zmienione, mieszka 5 tys. bydgoszczan. Najwięcej osób, bo 1700, przy Berlinga. 900 przy Duracza. Obie są w Fordonie. Zgodnie z ustawą, zmiana nazwy ulicy, nie będzie miała wpływu na ważność dokumentów. Dowód osobisty osoby mieszkającej np. przy Armii Ludowej, będzie ważny dopóki nie upłynie jego termin ważności, nawet, gdy ta ulica zmieni nazwę.
Jakie nazwy pojawią się na mapie miasta? Radni powtarzają, że chcą, by upamiętniały bydgoszczan. Trwają już rozmowy z fordońskim radami osiedli. Ulica Rumińskiego zmieni się na Kowalską, bo tak nazywała się wcześniej. Być może Berlinga zostanie przemianowana na Leona Barciszewskiego, ale to będzie oznaczało zmiany nazwy już istniejącej na Starym Mieście. Park Załuskiego mógłby nazywać się Żołnierzy Wyklętych lub Niezłomnych. - Chcemy też upamiętnić zapomnianego pisarza Kazimierza Kummera - mówi radny Pastuszewski. Kolejni na liście do nadanie nazw to artyści: Krzysztof Nowicki i Kazimierz Hoffman. (na zdjęciu).
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze